Marketinq nədir?

Marketinq, bazar araşdırması və reklam da daxil olmaqla məhsul və ya xidmətlərin təşviqi və satışı aktıdır.  Marketinq bu sahədə çalışan insanlar tərəfindən çətin ki, müəyyən edilə bilən bir termindir.

Marketinq nədir?

“Marketinq” və onunla əlaqəli olan ənənəvi marketinq, digital marketinq kimi sözlər  son zamanların çox eşidilən terminlərindən biridir. Bu anlayış səslənəndə bir çoxlarının ağlına gələn ilk fikir onun “reklam” mənasını verməsidir. Həqiqətən də marketinq sadəcə reklamdır?!

Araşdırma edərkən bir çox təriflə qarşılaşmaq olar. Marketinq sözünün ilkin mənası ingilis dilindəki market (bazar)  sözündən yaranıb və Azərbaycan dilində hərfi tərcümədə “bazar fəaliyyəti” mənasını verir. 

Əvvəlcə məhsulun inkişafı və məhsul satışı mərhələlərində marketinqin nə üçün zəruri olduğunu düşünə bilərsiniz.  Bu çox təbii olsa belə, bir az daha düşünməyə başlayanda sualınızın cavabını tapacaqsınız.  Marketoloqlar əslində müştərilərinizə ən yaxın gördüyünüz insanlardır.

Marketoloqlar daim istehlakçıları araşdırır və təhlil edirlər.  Onlar fokus qrupları təşkil edir, sorğularla istehlakçıları bir araya gətirir, onların satın alma davranışlarını araşdırır və bütün bunları aşağıdakı sual çərçivəsində edirlər: “İstehlakçı sözügedən bizneslə harada, nə vaxt və necə ünsiyyət qurmaq istəyir?”.

Marketinqin tərifi:

Marketinq insanların şirkətinizin məhsulları və ya xidmətləri ilə maraqlanması prosesidir.  Bu proses bazar araşdırması, təhlil və ideal müştərilərin maraqlarını anlamaq yolu ilə baş verir.  Marketinq məhsulun inkişafı, paylama üsulları, satış və reklam da daxil olmaqla biznesin bütün aspektləri ilə əlaqədardır.

Marketinq ;müştərilər, tərəfdaşlar və bütövlükdə cəmiyyət üçün dəyərli təkliflər yaratmaq, ünsiyyət qurmaq, təqdim etmək və mübadilə etmək fəaliyyətidir.  Marketinq biznes məhsullarının və ya xidmətlərinin hədəf auditoriyaya çatdırılmasıdır.  İş yeri marketinqinin ümumi nümunələrinə televiziya reklamları, bilbordlar və jurnal reklamları daxildir.

Müasir marketinq 1950-ci illərdə, insanlar bir məhsulu təsdiqləmək üçün çap mediasından daha çox istifadə etməyə başlayanda başladı.  Televiziyalar insanların evlərinə çatmağa başlayanda marketoloqlar bütün kampaniyaları bir çox platformada keçirə bildilər.  Son 70 ildə marketoloqların əhəmiyyəti daha da artıb.  Çünki şirkətlər satış uğurunu optimallaşdırmaq üçün istehlakçılara çatmağın ən yaxşı yolunu tapmaq istəyirlər.

Marketinq müştəriləri müəyyən etmək, mövcud müştəriləri gələcəkdə saxlamaq və müştəriləri məmnun etmək üçün istifadə olunur.  Marketinq biznesi və idarəçiliyi biznes idarəçiliyinin ən vacib hissəsidir, çünki bütün marketinq fəaliyyətləri müştərilərə yönəldilmişdir.  Son iki əsrdə biznes daxilində marketinqin artan əhəmiyyətinin ən uyğun izahı bazarların inkişaf etməsi, yetkinləşməsi və hətta müştərilərin tələb imkanlarına çatmasıdır.  Bu səbəbdən, xüsusilə inkişaf etmiş, yarı inkişaf etmiş və sürətlə inkişaf edən ölkələrdə şirkətlərin diqqəti istehsal proseslərindən və məhsullarından ayrılaraq, müştərilərə və buna görə də marketinq prosesinə diqqət yetirərək, səmərəli və gəlirli və məhsuldar olmaq məqsədi daşıyır. mənfəətlərini artırır.          

Marketinqin növləri :

• Ekoloji marketinq (Green marketing) – ekoloji təmiz məhsulun təbliği;
• Qlobal marketinq(Global marketing) – Qlobal marketinq “qlobal əməliyyat fərqlərini, oxşarlıqlarını və qlobal hədəflərə çatmaq üçün imkanları uzlaşdıran və ya dəyərləndirən dünya miqyaslı marketinq” olaraq təyin edilir.
• Təsir marketinqi (Influencer marketing) – “İnfluencer” marketinqi (təsir marketinqi kimi də bilinir) məhsul yerləşdirmə və təsir sahələri, fərdlər və öz sahələrində mütəxəssis olmaq üçün iddia edilən bir bilik və ya sosial təsir sahibi təşkilatlar tərəfindən təsdiqlənmələri əhatə edən bir formadır. Təsirləndirənlər, “Instagram”, “YouTube”, “Snapchat” və ya digər onlayn kanallar kimi bir növ orijinal (tez-tez sponsorluq edilən) bir məzmun yükləyərək başqalarının alışma vərdişlərini və ya ölçülə bilən hərəkətlərini təsir etmək gücünə sahib birisidir.
• Əlaqələr marketinqi (Relationship marketing) – Əlaqələr marketinqi, satış əməliyyatlarından çox müştərinin saxlanmasını və məmnunluğunu vurğulayan birbaşa marketinq kampaniyalarından inkişaf etdirilən bir marketinq formasıdır.
• Xidmətlər marketinqi (Services marketing) – Xidmət marketinqi marketinqin xüsusi bir sahəsidir.Xidmətlərin marketinqi ümumiyyətlə həm biznesdən istehlakçıya (B2C) həm də biznesdən biznesə (B2B) xidmətlərə aiddir və telekommunikasiya xidmətləri, maliyyə xidmətləri, hər növ qonaqpərvərlik, turizm istirahəti və əyləncə xidmətləri, avtomobil kimi xidmətlərin marketinqini əhatə edir.
• Sosial marketinq (Social marketing) – Sosial marketinqin əsas məqsədi “ümumi yaxşılığa” nail olmaqdır. Ənənəvi ticari marketinq məqsədləri müsbət sosial təsirləri olsa da, ilk növbədə maliyyə məqsədidir. Bir ictimai sağlamlıq kontekstində sosial marketinq ümumi sağlamlığı təşviq edəcək, məlumatlılığı artıracaq və davranış dəyişikliklərinə səbəb olacaqdır.
• Hədəf marketinq (Destination marketing) – Hədəf marketinq təşkilatı (DMO) bir yeri cəlbedici bir səyahət yeri olaraq tanıdan bir təşkilatdır.
• Ticarət marketinqi və sənaye marketinqi (Business marketing and industrial marketing) – Ticarət marketinqi, fərdlərin və ya təşkilatların (ticarət müəssisələri, hökumətlər və qurumlar daxil olmaqla) marketinq təcrübəsidir.Sənaye marketinqi (və ya işdən biznesə marketinq) malların və xidmətlərin bir işdən digərinə marketinqidir.
• Kənd təsərrüfatı marketinq (Agricultural marketing) – Kənd təsərrüfatı marketinqi kənd təsərrüfatı məhsulunun təsərrüfatdan istehlakçıya daşınması ilə əlaqəli xidmətləri əhatə edir.