20 Yanvar haqqında şeirlər
Tarixə “Qanlı Yanvar” kimi düşmüş qətliamın acısı üstündən 35 il keçməsinə baxmayaraq, bütün azərbaycanlıların yaddaşında təzədir. Azərbaycanda da qəhrəmanlıq dastanı kimi yadda qalan Qanlı Yanvar hadisələri 70 illik keçmiş sovet əsarətindən sonra müstəqilliyin əldə edilməsində dönüş nöqtəsi kimi qiymətləndirilir.
Azərbaycanın müstəqillik yolunda dirənişinin qəhrəmanlıq zirvəsi Qanlı Yanvar
1990-cı ilin 20 Yanvar faciəsi Azərbaycan xalqının yaddaşına qanla yazılmış tarixdir. Bu gün o günlərdə azadlıq və müstəqillik uğrunda canlarından keçənlər dərin ehtiramla yad edilir. Bu faciə təkcə Azərbaycanın müstəqillik uğrunda mübarizəsinin bir hissəsi deyil, həm də totalitar sovet rejiminin Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi dəhşətli cinayətdir.
Sovet imperiyasının hazırladığı bu qəddar təcavüz aktının əsas məqsədi Azərbaycan xalqının milli-azadlıq ruhunu boğmaq və həmin il yanvarın 9-da Bakıda Ermənistan parlamentinin qərarına qarşı keçiriləcək kütləvi etiraz aksiyalarının qarşısını almaq idi. keçmiş Dağlıq Qarabağı ilhaq etmək. Bu vəziyyət həm də keçmiş Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının (SSRİ) Ermənistanın ölkəmizə qarşı təcavüzkar siyasətini dəstəklədiyini bir daha ortaya qoyur.
Sovet ordusu onların qarşısını almağa çalışan silahsız dinc əhalinin üzərinə güllə yağdıraraq şəhərə çatmışdı. Tanklar və ağır zirehli texnika insanların üzərinə sürülüb, təcili yardım maşınları və sərnişin avtobusları atəşə tutulub. Həmin gecə Bakıda 130 dinc sakin həyatını itirdi.
Sovet ordusu qırğınlarını Neftçala və Lənkəran kimi digər vilayətlərdə də davam etdirmiş, ümumilikdə 150 dinc azərbaycanlı 20 Yanvar qırğınının qurbanı olmuşdur. Hadisələrdə 744 nəfər yaralanıb, 400-ə yaxın insan sovet ordusu tərəfindən saxlanılıb.
Sovet rəhbərliyi Bakıda fövqəladə vəziyyət elan etsə də, şəhər tamamilə sovet ordusu tərəfindən nəzarətə götürülsə də, xalq yenidən küçələrə axışıb və şəhidlərin dəfn edilməsi işlərinə başlanılıb.
1990-cı ilin 20 Yanvarında baş verənləri dünyaya bəyan etməyə davam edən Azərbaycan beynəlxalq ictimaiyyətdən cinayətkarların cəzalandırılmasını tələb edir.
20 Yanvar haqqında şeirlər
KÜLÜM GÖZLƏYİR
(20 Yanvar 2019)
Müəllif: Mayil Dostu
İgidlərim şir olacaq,
Vətən bütöv, bir olacaq,
Yurdlar əziz pir olacaq,
Gələcək o ilim mənim.
Bülbül havalanıb uçmur,
İnciyibdi, qönçəm açmır,
Daha qızlar dərib qaçmır,
Qəribsəyib gülüm mənim.
Yurd sarıdan üzüm qara,
Qisas hara, söhbət hara?
Düşmənə vuracam yara,
Uzanacaq dilim mənim.
Qürurum, vüqarım enməz,
Hərarətim, odum sönməz,
Qarabağdan üzüm dönməz,
Yol gözləyir külüm mənim.
20 YANVAR
Müəllif: Müzəffər Məzahim
Bu gün arzumuzun azadlıq günü,
Bu gün azadlığın zurvə günüdür.
Ulu babaların səpdiyi dəni,
Göyərdən millətin zərbə günüdür.
Bu gün min illərlə gələn yollarıın,
Sabaha açılan hür qapısıdır.
Haqqını istəyən mərd oğulların,
Şərəflə keşdiyi nur qapısıdır.
Bu gün yer üzündə ən qədim xalqın,
Özünə yenidən dönüm anıdır.
Vətəni canından çox sevənlərin,
Vətən qarşısında imtahanıdır.
Bu gün hüzün günü, qəm günü deyil,
Fəxarət günüdür, qürur günüdür.
Xalqın varlığını təsdiq eləyən,
Şərafət günüdür, möhür günüdür.
Bu gün öz qanıyla yazdı bu millət,
Ən yeni tarixin salnaməsini.
Ucaldı müqəddəs şəhidləriylə,
Çatdırdı dünyaya haqqın səsini.
Bu gün azadlığın, müstəqilliyin,
Qan ilə yazılmış təməl günüdür.
Ölümün üzünə dik baxa-baxa,
Özgür yaşamağın bədəl günüdür.
Bu gün ürəklərdən qorxunun, xofun,
Ölümün əliylə çıxan günüdür.
Millətin divləri, əjdahaları,
Birliyin gücüylə yıxan günüdür.
Bəxtiyar Vahabzadə – Şəhidlər
Qatil gülləsinə qurban gedərkən,
Gözünü sabaha dikdi şəhidlər.
Üçrəngli bayrağı öz qanlarıyla
Vətən torpağına çəkdi şəhidlər.
Zalım öyünməsin zülmləriylə,
Min bir böhtanıyla, min bir şəriylə.
Həqiqət uğrunda ölümləriylə
Ölümü kamına çəkdi şəhidlər.
O şənbə gecəsi, o qətl günü, –
Mümkünə döndərdik çox namümkünü.
Xalqın qəlbindəki qorxu mülkünü,
O gecə dağıdıb sökdü şəhidlər.
Tarixi yaşadıb diləyimizdə,
Bir yumruğa döndük o gecə biz də.
Yıxıb köləliyi ürəyimizdə
Cəsarət mülkünü tikdi şəhidlər.
Onlar susdurulan haqqı dindirər,
Qaraca torpağı qiymətləndirər.
Donan vicdanları qeyrətləndirər,
Axı, el qeyrəti çəkdi şəhidlər.
Bilirik, bu bəla nə ilkdi, nə son,
Ölürkən uğrunda bu ana yurdun.
Quzu cildindəki o qoca qurdun,
Doğru, düz cildini çəkdi şəhidlər.
Dözdü hər zillətə, dözdü hər şeyə,
“Dünyada mənim də haqqım var”, – deyə
Kütləni xalq edən müqaviləyə
Qanıyla qolunu çəkdi şəhidlər.
İnsan insan olur öz hünəriylə,
Millət, millət olur xeyri, şəriylə.
Torpağın bağrına cəsədləriylə,
Azadlıq tumunu əkdi şəhidlər.
Məmməd Aslan – AĞLA, QƏRƏNFİL, AĞLA
Sinələr güllə-güllə,
Qan axır, dönür gülə.
Qərənfillər ağlayır,
Düşmənə gülə-gülə.
Ağla, qərənfil, ağla!
Qərənfillər qoşadı,
İkisi baş-başadı.
Sizdən qalan günləri
Qərənfillər yaşadı.
Ağla, qərənfil, ağla!
Qərənfil – şəhid qanı,
Ağla, qərənfil, ağla!
Ağla, inlət meydanı,
Ağla, qərənfil, ağla!
Cavanlara qıydılar,
Tanklar altda qoydular.
Qanın içib doydular,
Ağla, qərənfil, ağla!
Hər şəhidə bir düzüm,
Abşeron – qan dənizim.
Sən – mənim ağlar gözüm,
Ağla, qərənfil, ağla!
Uzaq mənzil, acı yol,
Yoldu, yol, əlacı yol!
Şəhidlərə bacı ol;
Ağla, qərənfil, ağla!
Kərbəla – qan çöllərə,
Puç olan qönçələrə,
Nazənin incilərə
Ağla, qərənfil, ağla!
Bəxti asılan qıza,
Hünəri aslan qıza,
Toyu yas olan qıza
Ağla, qərənfil, ağla!
Ağla, ürək boşalsın,
Ünün göyə baş alsın.
Ağla, dağlar yumşalsın,
Ağla, qərənfil, ağla!
Bu təklənmiş şirlərə,
Bu arxasız ərlərə,
Bu talesiz nərlərə
Ağla, qərənfil, ağla!
Bu günahsız qanlara,
Bu didilmiş canlara,
Bu cansız cavanlara
Ağla, qərənfil, ağla!
Bu bədənsiz qollara,
Bu uçunan yollara,
Bu yiyəsiz qullara
Ağla, qərənfil, ağla!
Bu səngiməz ağrıya,
Bu qan sızan sarğıya,
Bu Allahsız qurğuya
Ağla, qərənfil, ağla!
Bu qara yazılara,
Bu körpə quzulara,
Quruyan arzulara
Ağla, qərənfil, ağla!
Xeyrə şər üstün gəldi,
İniltili ün gəldi…
Ağlamalı gün gəldi,
Ağla, qərənfil, ağla!
