Ayi haqqinda melumat 🐻
Ayi haqqinda melumat saytımızda oxucularımıza təqdim olunur. Azərbaycan meşələrində də yaşayan bu yırtıcı heyvanlar haqqında daha çox məlumat sahibi olmaq istəyirsinizsə, o zaman məqaləmizlə tanış olun. Tehsil.com.az-da ətraflı şəkildə ayi haqqinda melumat toplaya bilərsiniz.
Ayı yer üzündəki ən böyük yırtıcıdır. Bu heyvan məməlilər sinfinə, yırtıcılar dəstəsinə, ayı ailəsinə, (Latın Ursus) aiddir. Ayı planetdə təxminən 6 milyon il əvvəl peyda olub və həmişə güc simvolu olub.
Növlərdən asılı olaraq ayının bədən uzunluğu 1,2-3 metr, çəkisi isə 40 kq-dan yarım tona qədər ola bilər. Bu heyvanların qalın bədəni, qısa boyun və böyük başı var. Güclü çənələr həm tərəvəz, həm də ət yeməklərini asanlıqla dişləməyə imkan verir. Əzalar olduqca qısa və bir qədər əyridir. Bu səbəbdən ayı yan tərəfə yeriyir və bütün ayaqları üzərində dayana bilir. Təhlükəli vaxtlarda ayının sürəti 50 km-ə çata bilər. Bu heyvanlar iri və iti caynaqlarının köməyi ilə yerdən qida çıxarır və ağaclara dırmaşırlar. Bir çox ayı növləri yaxşı üzür. Qütb ayısının barmaqları arasında xüsusi bir membran var. Bir ayının ömrü 45 ilə çata bilər.
Ayılarda Ovçuluq və Qidalanma
Ayılarda ovlamaq və ayılarda qidalanma digər məməlilərdə olduğu kimidir. Ayının qidasına həm bitki, həm də heyvan daxildir. Meyvə, göbələk, qoz-fındıq və müxtəlif köklərdən başqa, qonur ayılar maral və cüyür yeyirlər. Balıq yeməyi də sevirlər. Panda yalnız gənc bambuk tumurcuqları ilə qidalanır və bitki qidası ilə yanaşı, Himalay ayısını, qurbağaları, həşəratları və mollyuskaları da yeyir.
Ayılarda çoxalma və cütləşmə
Ayılarda çoxalma və cütləşmə bütün məməlilərdə olduğu kimidir. Cütləşməni tamamlayan ayıların hamiləliyi 180 ilə 250 gün arasında olur. Bu hamiləliyin sonunda ayı balaları dünyaya gəlir. Balalarına ovçuluq və ayılarda bəslənmə ilə bağlı qısa bir məşq etdikdən sonra balalar öz həyatlarına davam edirlər.
Ayının ömrü həyati fəaliyyətinə və verdiyi qidaya görə dəyişir. Ayılar 20 ilə qədər yaşaya bilən canlılardır.
Ayı Haqqında Maraqlı Faktlar
Ayılar ağacların boşluqlarında olan balı yeməyi sevir.
Ayıların insanlarla üz-üzə gələndə qışqıraraq qulaq asmaq qabiliyyətinə malik olduğunu bilirdinizmi?
Yetkin bir ayı bir ağacı kökündən qoparmaq gücünə sahibdir.
Ayılar insanlara hücum edə bilən yırtıcılardandır.
Qütb ayıları qızılbalıq ovlamaqla sağ qalan vəhşi heyvanlar arasında öz yerini tutur.
Azərbaycanda mövcud olan ayılar
Ölkəmizdə 1400-dən artıq ayı vardır. Azərbaycanda əsasən qonur ayı növü mövcuddur. Əsasən Altıağac Milli Parkı, Şahdağ Milli Parkı, Göygöl Milli Parkı, Türyançay Dövlət Təbiət Qoruğu, İlisu Dövlət Təbiət Qoruğu, Samur-Yalama Milli Parkı ərazilərində məskunlaşmışdılar.
Dövlət Statistika Komitəsindən alınan məlumata görə 2015-ci ilin göstəricisinə görə ölkəmizdə 402 baş qonur ayı yaşayır. Lakin statistik göstəricilərdə 2012-ci ildə 1963, 2013-cü ildə 287, 2014-cü ildə 347, 2015-ci ilin göstəricisində isə 402-baş göstərilmişdir.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin saytında qeyd olunmuşdur ki, təkcə bir ayının reabilitasiya edilərək, təbiətə öyrəşdirilməsi böyük zaman və vəsait tələb edir. Belə ki, qonur ayını qeyri-sərbəst şəraitdə sağlam qida ilə təmin etmək üçün gün ərzində 0,5 kq ət, 1 kq balıq, 3 kq çörək, 1 kq göyərti, 20 qr sümük unu, 1 kq yulaf, 3 kq süpürgə, 3 kq ot, 2 kq kartof, 1kq yerkökü, 0,5 kq çuğundur, 1 kq kələm tələb olunur. Beləliklə, bir ayının bir aylıq qida rasionunun dəyəri 450-500 manat təşkil etməkdədir.
Təcrübələr ayının insanlar tərəfindən çox asan əhliləşdirilməsini, ələ tez öyrəşdiyini və tezliklə insanlardan asılı vəziyyətə düşdüyünü göstərmişdir. Buna görə bu vəhşi heyvanı təbiətə uyğunlaşdırmaq və yenidən sərbəst həyat tərzi keçirməyə sövq etmək asan olmur.
