Gunebaxan haqqinda melumat
Gunebaxan haqqinda melumat toplayaraq bu bitki barədə kifayət qədər məlumat toplaya bilərsiniz. Bildiyiniz kimi günəbxan yağından ölkəmizdə geniş istifadə olunur. Bir çox kəndlərdə bu bitki becərilir. Dadlı semiçka adlandırdığımız təam məhz bu bitki sayəsində yetişir. Oluqca faydalı olan günəbaxan yağı bir çox yeməklərin hazırlanmasında əvəzolunmaz rola malikdir. Gunebaxan haqqinda melumat ilə tanış olaq. Kofe üçün ən ideal sayt!
Günəbaxanın Latın adı “Helianthus Annuus”dur. Bu bitki 1-2 metr hündürlüyündə sərt və dik köklü, yayda sarı, yastı, konusşəkilli çiçəklər açır. Ümumiyyətlə bu bitki isti iqlimi sevir, soyuq iqlimdə inkişaf prosesi ləng gedir. Ona görə də ölkəmizdə soyuq, hündür yerlər istisna olmaqla, bütün aran bölgələrində becərilir deyə bilərik. Günəbaxan tumları ilə, yəni qovrulmamış toxumlarla çoxalır. Əkin zamanı torpağın temperaturunun 10-12 dərəcə olması lazımdır ki, toxum orada cücərə bilsin. Günəbaxan yağının məhsuldarlığı bol işıq və yüksək temperatur şəraitində daha yüksək olur. Torpaq nimçələrindəki çiçəklərin toxum səpməsi üçün nəm olmalıdır. Bu səbəblə də çiçəkləmə və gübrələmə mərhələsində yüksək yağıntı tələb edir. Bu bitki şoran torpaqları sevmir. Günəbaxanda ən əhəmiyyətli aktiv maddə olan oleik turşusu, linoleik turşusu, Araxidon turşusu kimi doymamış yağ turşularını ehtiva edən bir çox yağlar vardır. Bitkidə həmçinin selüloz və protein vardır. B1 vitamini, B3 vitamini, B6 vitamini və E vitamini ilə zəngindir.
Günəbaxan, günəbaxan tumunun faydaları nələrdir?
Günəbaxanda insan sağlamlığına faydalı olan bir çox maddələr var. Günəbaxan tumu; 90% doymamış yağ əmələ gətirdiyi məlumdur. Günəbaxan tumları çəkisinin 51,46%-ni tokoferol antioksidant birləşmələrini ehtiva edir, xüsusilə ürək-damar xəstəlikləri və bəzi xərçəng növləri riskində təsirlidir. 1 qaşıq günəbaxan tumunun kalorisi 146 kaloridir. Yediyiniz digər qidalara diqqət yetirib gündə 1 qaşıq günəbaxan tumunu yediyiniz zaman arıqlamağınıza kömək edəcək. Günəbaxan tumu xüsusilə E vitamini ilə zəngin olduğundan bir antioksidandır. Xüsusilə əsəbilik və stress zamanı qəbul edildikdə insanları sakitləşdirir və rahatlaşdırır. Faydalarını aşağıdakı kimi sadalaya bilərik:
- Bol maqnezium ehtiva edir: Hər gün yarım ovuc günəbaxan tumunu istehlak etmək gündəlik maqnezium ehtiyacınızın 25%-ni qarşılayır.
- Sağlam Xolesterol səviyyəsini dəstəkləyir: Günəbaxan yüksək miqdarda fitosterol ehtiva edir ki, bu şəkildə xolesterolu balanslaşdırmaq üçün istifadə olunur.
- Ürək-damar sağlamlığınızı yaxşılaşdırmağa kömək edir: Bitkinin tərkibində ürək-damar sağlamlığını yaxşılaşdırmağa kömək edən iki qida maddəsi var: E vitamini və fol turşusu. Qeyd edək ki, günəbaxan toxumlarının 1 stəkan suyun ¼ hissəsi gündəlik E vitamini ehtiyacının 60%-ni qarşılayır.
- Tərkibində Selen var: Günəbaxan tumları güclü antioksidant olan və qalxanabənzər vəzin sağlamlığı üçün faydalı qida maddəsi olan selenium ehtiva edir ki, həmin seleniumun antioksidant funksiyada rol oynayır və bədəndəki qızartı və şişkinliyi azaltmağa kömək edir. Günəbaxan toxumlarının da tiroid hormonunun metabolizmində mühüm rol oynadığı son zamanlarda aşkar edilmiş, selenin zədələnmiş hüceyrələrin DNT təmirini stimullaşdırmaq qabiliyyətinə malik olduğu da müəyyən edilmişdir.
- Depressiyaya faydalıdır: Depressiya vəziyyətində istehlak etmək çox yaxşı təsir göstərir. Çünki tərkibindəki maqnezium sağlam əhval-ruhiyyəni dəstəkləməyə kömək etdiyi müəyyənləşdirilmişdir.
