Akrobatika sozunun menasi
Dilimizdə işlənən sözlərdən biri də akrobatika sözüdür. Xüsusilə televiziya və ya internetdə çox geniş yayılmış bir söz olduğunu söyləmək mümkündür. Bəs, akrobatika sozunun menasi nədir?
Akrobatika sözü fransız mənşəlidir.
– Akrobatika ilə bağlı
Ümumiyyətlə, bu məna ilə həm cümlədə, həm də tək başına işlənə bilər. Bu sözü daha təsirli izah etmək üçün onu akrobatika və ya çevik struktur kimi ifadə etmək olar. Bu çeviklik istedadlı və bacarıqlı bir quruluş vasitəsilə həyata keçirilən planlı bir görüntüdür. Bu gün bu sahədə həm həvəskar, həm də peşəkar səviyyədə istedadlı akrobatiklər çoxdur.
✅ Akrobatik hərəkətlərin nümunələri hansılardır?
Çevik bir quruluş altında akrobatika ilə maraqlananlar az deyil. Bu kontekstdə müxtəlif obrazlarla müşayiət olunan akrobatik hərəkətlər var.
- – İrəli salto
- – Qartal
- – Spakat
- – Bədən tutuşu
- – Əl dayanması
- – Atlama masasında naməlum
- – Flick flak hərəkəti
- – Kartvil
- – Bir ayaq üzərində fırlanma hərəkəti
- – Spakat sıçraması
- – Barda titrəmək
Bu şəkildə yuxarıda göstərildiyi kimi çoxlu müxtəlif akrobatik hərəkətlər var. Bu hərəkətlərin fərqli xüsusiyyətləri və planlı şəkildə edilməsinin təsiri var. Xüsusilə olimpiadanın müşayiətində döşəklə buz üzərində hərəkətlərin olduğunu söyləmək mümkündür. Fərqli idman qollarının müşayiəti ilə edilən bu akrobatik hərəkətlər bir çox təşkilat çərçivəsində qiymətləndirilir. Eyni zamanda idman qolları üzərində ən mühüm strukturlardan biri olduğunu söyləmək olar.
Akrobatika da cütlərlə və qrup halında çıxışlar olur:
- 1.Qadın cütlüyü
- 2.Kişi cütlüyü
- 3.Qadın qrupu (3 nəfər)
- 4.Kişi qrupu (4 nəfər)
Hər çıxışın da qrupları var:
- 1.Balacalar (6-12)
- 2.Uşaqlar (11-16)
- 3.Yeniyetmələr (12-18)
- 4.Böyüklər (13-19)
XIX əsrdə idmanın inkişafı və akrobatika hərəkətlərinin yeni növlərinin meydana çıxması idman hərəkətlərinin bir hissəsini təşkil edib.
Qədim idman növü olmasına baxmayaraq, akrobatika (akrobatika tullanmaları) sərbəst növ kimi, yalnız bir dəfə, 1932-ci ildə Los-Ancelesdə (ABŞ) keçirilən X Olimpiya oyunlarının proqramına daxil edilib.
10 ölkənin (Bolqarıstan, İngiltərə, Macarıstan, Almaniya Demokratik Respublikası, Kuba, Polşa, SSRİ, ABŞ, Almaniya Federativ Respublikası və Yuqoslaviya) iştirakı ilə1973 – cü ildə Moskvada Beynəlxalq İdman Akrobatika Federasiyası (BİAF) yaradılıb, onun Əsasnaməsi və yarış qaydaları təsdiq edilib. BİAF-ın birinci prezidenti Stoil Satirov (Bolqarıstan) seçilib. İlk dünya çempionatı isə 1974-cü ildə Moskva şəhərində keçirilib.
Azərbaycanda akrobatika
Azərbaycanda akrobatikanın yaranması və inkişaf tarixi 1920-30-cu illərə təsadüf edir. Bu illərdə Q.Səfərov, Q. Becanov, Y.Yurfeld, D.Dvoryankin, İ.Kiselyov və H. Ağayev Azərbaycan akrobatikasının idman növü kimi inkişafında mühüm rol oynayıblar.
Bakıda birinci qeyri-rəsmi yarış 1936 – cı ildə keçirilib və bu yarışın proqramına ancaq kişilərin qrup halında hərəkətləri daxil edilib. Bundan sonra, Azərbaycan akrobatları ümumittifaq yarışlarında iştirak etməyə başlayıblar.
1960-1990-cı illərdə isə Azərbaycan akrobatları ümumittifaq və beynəlxalq yarışlarda mühüm nailiyyətlər əldə ediblər.
1993 – cü ildə Azərbaycan İdman Akrobatika Federasiyası Beynəlxalq İdman Akrobatika Federasiyasına üzv qəbul edilib və artıq həmin ildən başlayaraq idmançılar Avropa və dünya çempionatlarında iştirak etmək imkanı əldə ediblər.
