İpek qurdu haqqinda melumat

İpek qurdu haqqinda melumat satımızda təqdim olunur. Məlum olduğu kimi Azərbaycan Sovetlərin dövründən bu yana, eləcə də qədim dövrlərdən ipəkləri ilə məşhur olmuşdur. Baramaçılığın inkişaf etdiyi ölkəmizdə günümüzdə də çox sayda barama yerləşdirilir və ipək parçalar istehal olunur. Son illər isə dövlət tərəfindən baramaçılığa daha çox qayğı göstərilir.

İpək qurdları Asiya güvəsinin sürfələridir və ipəkdən qaynaqlanan incə, möhkəm, parlaq lifdən barama toxuyurlar. İpəkçilik ölkəmizdə həmçinin Çin, Braziliya, Fransa, Hindistan, Yaponiya və İtaliyadan başqa mühüm iqtisadi sahəyə çevrilib. İpək qurdları yetişdirməyi düşünürsünüzsə, sizi maraqlandıran bütün detallar bu yazıda qeyd olunmuşdur.

İpək istehsalı eramızdan əvvəl 2700-cü ilə aiddir. O dövrdə Çində yaranan bu işğal zamanla başqa ölkələrə də yayıldı. Eramızın 6-cı əsrində Bizansa ipəkqurdu yumurtalarının qaçaqmalçılıq yolu ilə aparılmasından sonra Aralıq dənizində ipəkçilik adi hala çevrildi. Dövlətin qrant dəstəyi və bu sahənin gəlirliliyi ipəkçiliyə marağı günü-gündən artırır.

İpəkçilik harada aparılır?

İpəkqurdları su içmədiyi üçün lazım olan nəmi yedikləri qidadan alırlar. Yaşayış yerlərini yaratmaq üçün bir konteynerə ehtiyacınız olacaq. Yeməyin qurumasının qarşısını almaq üçün konteyner hava keçirməməlidir, lakin hava sirkulyasiyasının olduğundan əmin olmalısınız. Buna görə də, konteynerin bir neçə yerində kiçik dəliklər qaza bilərsiniz. Konteyneri hazırlayarkən bunları xatırlayın:

İpək qurdlarının dırmaşması və qozalanması üçün qaba bir rulon əlavə edin. Tualet kağızı rulondan istifadə edə bilərsiniz.

Yemək olaraq ipəkqurdu yemi və ya tut yarpaqları əlavə edin. İpək qurdları həftənin 7 günü, günün 24 saatı yemək yeyə bilər. Buna görə də, qabda daim yemək olmalıdır.

İpək qurdlarını qorumaq üçün temperaturu da yaxşı tənzimləməlisiniz. Orta temperatur 25-31 dərəcə olmalıdır.

İpəkçilik hansı aylarda aparılır?

İpək qurdunun ümumi həyat dövrü 6 ilə 8 həftə arasında dəyişir. Ümumiyyətlə, hava nə qədər isti olarsa, ipəkqurdunun həyat dövrü bir o qədər tez başa çatır. Bu mərhələdə rütubət və günəş işığına məruz qalma kimi digər amillər də çox vacibdir. İdeal olaraq, ipək qurdları 12 saat günəş işığında və 12 saat qaranlıqda qalmağı xoşlayır.

Onlara 85-95 faiz rütubət səviyyəsi lazımdır. Bu şəraitdə yumurtalar 7-10 günə çıxır. İpək qurdu təbii olaraq yaşadığınız yerin iqlim şəraitindən asılı olaraq iyulun sonundan avqustun əvvəlinə kimi yumurtadan çıxır. Bütün yumurtaları soyuq yerdə saxlamalısınız. Çünki hava şəraitindəki dalğalanmalar yumurtaların gözləniləndən tez və ya gec çıxmasına səbəb ola bilər. Yumurtalar soyuq yerdə saxlanılırsa, temperaturdan asılı olaraq 10-25 gün ərzində inkişaf edir və sonra yumurtadan çıxır.

Yaz fəsli ölkəmizin iqlim şəraitinin ipəkqurdunun yetişdirilməsi üçün ən əlverişli vaxtıdır. İpək qurdlarının yetişdirilməsinə yazın əvvəlindən yazın sonuna kimi istənilən vaxt başlaya bilərsiniz. Daha çox günəşli günlər olan ərazilərdə yaşayırsınızsa, payızda da ipək qurdları yetişdirə bilərsiniz.

İpəkçilik necə aparılır?

Əsasları mənimsədikdən sonra ipək qurdlarını yetişdirmək və saxlamaq asandır. Ancaq yetişdirmə mövsümü bir az daha çox qayğı tələb edir. İpək qurdu yumurtadan çıxdıqdan təxminən 28 gün sonra uyğun rütubətə, temperatura və qidalanma şəraitinə malikdirsə, o, müntəzəm olaraq barama fırlatmağa başlayır.

Barama mərhələsi

Orta hesabla 20 gün qidalanan ipəkqurdu barama həvəsini hiss edir. Barama üçün hazır olan lava şəffaf və sarımtıl rəngdə görünür. İpək qurdu barama fırlamağa başlamazdan əvvəl sistemini təmizləmək və həyat dövrünün son mərhələsinə hazırlamaq üçün şəffaf maye ifraz edir. Sonra başını irəli-geri yelləyərək, bir az ipək çıxarır. Maksimum 48 saatdan sonra ipək sapla barama toxumasını tamamlayır. İpək qurdu barama içərisində olarkən, güvənin yolunda sonuncu dəfə əriyir.

Güvə mərhələsi

Baramasında güvəyə çevrilən ipəkqurdu 10-14 gündən sonra çıxır. Bu müddət ərzində qazanın dibinə bir parça kağız dəsmal qoyun. Beləliklə, kəpənəklər ortaya çıxdıqda və yumurta qoymağa hazır olduqda, yumurtaları kağız dəsmal ilə asanlıqla çıxara bilərsiniz. Güvələr əmələ gəldikdə cütləşmə baş verir. Erkək və dişi güvələri ayırd etmək olduqca asandır.

Qadınların qarınları kişilərdən daha böyükdür. Həmçinin, erkək kəpənəklər davamlı olaraq öz yoldaşlarını axtardıqları üçün dişilərdən daha aktiv və uzun ömürlü olurlar. Erkək və dişi güvələr adətən bir gün cütləşir, bundan sonra dişi yumurta qoyur. Kişi cütləşmək üçün başqa dişi axtarır. Hər dişi 200-500 qızıl sarısı yumurta qoyur.

İlk yumurtaların əksəriyyəti limon sarısı bir görünüşə sahib olacaq. Güvə sterildirsə, üç gündən sonra yumurta ağarır, münbit olduqda isə qara olur. Məhsuldar yumurtalar adətən iki həftə ərzində yumurtadan çıxır. Yumurtaları bir müddət sonra soyuq yerə apara bilərsiniz. Soyuducu bunun üçün münasib yerdir. Yumurtaları soyuducuya qoymazdan əvvəl qaralmasını gözləyin. Çatlamağı sürətləndirmək üçün yumurtaları gündə 1-2 saat günəş işığına məruz qoya bilərsiniz.

İpəkqurdları Yetiştirərkən Bunlara Diqqət Edin

İpəkqurdu yumurtalarını həftələrlə sağlam saxlamaq üçün aşağıdakı tövsiyələri nəzərə almaq faydalıdır:

Qidalanma zamanı kondensasiya yaranarsa, həddindən artıq nəmin qarşısını almaq üçün qabın qapağını bir az açın.

İpək qurdlarına və onların yeminə toxunmazdan əvvəl əllərinizi yaxşıca yuyun.

Konteyneri təmiz saxlamalısınız. Yumurtalar uzun müddət örtülsə, kif yarana bilər. Bu, ipək qurdlarının ölümünə səbəb ola bilər. Kifdən tamamilə xilas olmaq üçün konteyneri dəyişdirdiyinizə əmin olun.

İpəkqurdunun nə qədər yaşlı olmasından asılı olmayaraq həmişə yemək, yem və ya tut yarpağı verin. Gənc ipək qurdlarının çənələri zəifdir, ona görə də tut yarpaqlarını kiçik parçalara ayıra bilərsiniz.

İpəkçiliyə Dövlət Dəstəyi 2020

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi hibrid ipəkqurdu sənaye toxumlarını kümdarlara pulsuz paylayır ki ipəkçilik ölkəmizdə kifayət qədər inkişaf edə bilsin. 2020-ci ildə Nazirlik Azərbaycanın 40 rayonundan olan 6 min kümdara 20 min qutu hibrid ipəkqurdu paylamışdır. Onlardan 5 min qutu (146 kq) Qax Damazlıq İpəkçilik Stansiyasında yetişdirilmişdir. Hesablamalara görə, 300-400 kq yaş barama üçün fermerlər 2700-dən 3600 manata (kilosu 9 manatdan) qədər vəsait əldə edə bilərlər. Bu vəsaitlərin 4 manatını “Azəripək” MMC, 5 manatını isə dövlət subsidiya şəklində kümdarlara ödəyir.

İpəkçiliyin yem bazasını təşkil etmək üçün son 3 ildə Çindən gətirilmiş 3,5 mln. tut tingi rayonlarda əkilmişdir. 2025-ci ilə qədər ölkədə barama istehsalını illik 6 min tona çatdırmaq planlaşdırılır.