İstixana effekti

Dünya təbii tarazlıq içindədir .  Ancaq insanların havaya, ətraf mühitə və hər şeyə təsiri ilə əsrlər boyu təbii tarazlıqda əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verdi.  Təbii tarazlığın pozulması nəticəsində bir çox təbii fəlakətlər, havanın temperaturu ilə bağlı problemlər kimi bir çox problemlər ortaya çıxıb.  İstixana effekti nədir və necə baş verir, biz sizin üçün tərtib etdik.

Təbii tarazlığın pozulması nəticəsində böyük problemlərlə üzləşə bilərik.  İstixana effekti insanların yerə, təbiətə və atmosferə vurduğu zərərlər nəticəsində təbiətdəki tarazlığın pozulduğu vəziyyətdir.

İstixana effekti nədir?

Yer günəş şüalarından daha çox günəşdən gələn şüaları yerin əks etdirməsi ilə isinir.  Yerdən əks olunan şüaları atmosferdəki digər qazlar, xüsusən də karbon qazı, su buxarı, metan qazı tutur.  Günəşdən əks olunan şüaların qazların yer üzündə saxlanmasına istixana effekti deyilir.

 İnsanın təbiətə təsiri nəticəsində qazların artması günəş şüalarını daha çox saxlamaq problemini də özü ilə gətirir.  Karbon qazının artması, dünyanı əhatə edən ozon təbəqəsinin incəlməsi və deşilməsi kimi amillər havanın həddindən artıq istiləşməsinə səbəb olur.  Bu, qlobal istiləşməyə səbəb olur.  Qlobal istiləşmə və qlobal su problemi son illərdə kifayət qədər tez-tez gündəmdə olan və təcili tədbirlər tələb edən məsələlərdəndir.

İstixana effektinin nəticələri:

İstixana effektinin ən böyük səbəbi qalıq yanacaqların istifadəsidir.  Son illərdə bu məsələ ilə bağlı intensiv maarifləndirmə işləri aparılıb və dayanıqlı enerji mənbələrindən istifadə təşviq edilib, lakin qalıq yanacaqların istifadəsini qiymətləndirməmək olmaz.

Zavod bacalarından və avtomobil egzozlarından çıxan karbon qazı, meşələrin məhv edilməsi və buna görə də oksigen istehsalının azalması, istifadə edilən dezodorantlar və ətirlər istixana qazı təsirini artıran əsas səbəblər arasında göstərilə bilər.

 İstixana effektinin nəticələrinin bir növ qlobal istiləşməyə səbəb ola biləcəyini söyləyə bilərik.  İstixana effekti artmağa davam edərsə, dünyamızı gözləyən bəzi təhlükələri aşağıdakı kimi sıralaya bilərik:

• Buzlaqlar daha sürətli  əriməyə davam edə bilər.  Bu, sahilyanı ərazilərin su altında qalmasına səbəb ola bilər.
• Xüsusilə sahilyanı ərazilərdə sürüşmələr artır.
• Qütblərin əriməsi okeanların qalxması demək olacaq.
• Quraqlıq və səhralaşma baş verərkən, bir tərəfdən qasırğalar və daşqınlar baş verir.
• Fəsillərin tarazlığı pozulur.  Qış ayları isti ola bilər.  Bahar tez , payız gec gələr.
• Heyvanların miqrasiya təqvimləri qarışır. 
• Hava şəraitini proqnozlaşdıra bilməyən heyvanlar miqrasiya vaxtlarını hesablamaqda çətinlik çəkə bilərlər.  Bu, canlı növlərini yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qoyacaq.
• Temperaturun artması su ehtiyatlarının azalmasına səbəb olur.  Su ehtiyatları sürətlə azalmağa və qurumağa başlayır.
• Temperaturun artması irimiqyaslı yanğınlara səbəb ola bilər.
• İqlim dəyişiklikləri insan sağlamlığına birbaşa təsir göstərir.  Tənəffüs, ürək, allergiya kimi bir çox müxtəlif xəstəliklərdə artımlar müşahidə edilə bilər.

İstixana qazlarının emissiyalarının qarşısını almaq üçün sənaye obyektlərinin bacalarına filtrlərin quraşdırılması, evləri qızdırmaq üçün yüksək kalorili kömür əvəzinə davamlı isitmə üsullarına üstünlük verilməsi, tullantıların zibil olmaq əvəzinə mümkün qədər təkrar emal edilməsi və vaxtaşırı istifadə edilməsi kimi tədbirlər görülə bilər. avtomobillərin egzoz emissiyalarının  ölçülməsi kimi tədbirlər görülə bilər. 

Niyə istixana qazları Yerin istiləşməsinə səbəb olur?

Günəşdən Yerə doğru böyük miqdarda radiasiya gəlir.  Bu şüalanma Yer atmosferinə görünən işıq, ultrabənövşəyi və infraqırmızı formalarda da düşə bilər.  Yerə düşən radiasiyanın 30%-i planetdəki buzlaqlar, buludlar və digər əks etdirən mənbələr tərəfindən əks olunur.  Qalanları da torpaq, okeanlar və atmosfer tərəfindən udulur.  İstixana qazları atmosferdən əks olunan istiliyin bir hissəsini udur və tutur.  Bunun əsas səbəbi istixana qazlarının adətən üç və ya daha çox atomdan ibarət birlə