SAT nədir?
SAT nədir və digər bütün suallarınızın cavabı bu məqaləmizdədir.
SAT imtahanı sözünü ilk eşidən kimi artıq onunla bağlı məlumatlar axtarılmağa başlanılır. Sizə bu imtahan haqqında bütün lazimi məlumatları Tehsil.com.az olaraq təqdim edəcəyik. Demək olar ki, burada qeyd etdiyimiz məlumatlar SAT nədir sualınızın tam cavabları olacaqdır. Ərtaflı şəkildə izah edilmiş məlumatları oxumağa başlaya bilərsiniz.
Scholastic Aptitude Test adlanan SAT imtahanı Amerika və Avropa ölkələrində təhsil almaq üçün keçirilən akademik imtahandır. Nəinki ABŞ və Avropa ölkələrində eləcə d, Türkiyədəki universitetlərdə təhsil almaq istəyən əcnəbi tələbələr də SAT imtahanında iştirak edərək ölkənin ən presijli univeristetlərində təhsil ala billərlər. SAT imtahanı ABŞ-da ildə 7 dəfə, Azərbacanda isə 5 dəfə olmaqla 2 ay müddətində verilir.
SAT iki mərhələli imtahandır. İki mərhələdə tətbiq olunan imtahanın birinci mərhələsi SAT 1 (Reasoning Test), ikinci mərhələsi isə SAT 2 (Subject Test) adlanır. İmtahanın əsas məqsədi tələbələrin təhsil həyatı boyu əldə etdikləri bilik və bacarıqların səviyyəsini ölçmək və akademik uğur üçün vacib olan analitik qabiliyyətlərinin adekvatlığını təmin etməkdir. İndi isə imtahanda uğur qazanmağımız üçün nələrə diqqət etməli olduğumuza nəzər salacağıq. Qeyd edək ki, SAT imtahanlarının nəticələri 2 il etibarlıdır.
Bəzi Kanada və Avropa universitetlərində, xüsusən də ABŞ-da beynəlxalq etibarlılığı olan SAT imtahanı, təhsilini dünyanın elitar, prestijli universitetlərində davam etdirmək istəyən tələbələr uğurlu bir addımdır. SAT imtahanından yaxşı nəticə istənilən təhsil müəssisəsi tərəfindən tələbə profilində müsbət olaraq qiymətləndirilir.
2016-cı ilə qədər SAT imtahanı daha çox oxu və paraqraf yönümlü idi. Lakin, 2016-cı ildən bir sıra qaydalarda dəyişikliklər oldu. Tələbələr əvvəlcə 62 dəqiqə davam edən və beş uzun paraqrafdan, 52 sualdan ibarət testlə qarşılanırdı. Sonra 35 dəqiqə və 44 sualdan ibarət orfoqrafiya və qrammatik suallar təqdim olunurdu. Buradakı dörd abzas əlavə edildikdə, tələbələr 100 dəqiqə ərzində 4500 sözdən ibarət doqquz abzasa cavablamalı və yüzə yaxın sualı həll etməli idilər.
Sonrakı riyaziyyat testində kalkulyatorlardan istifadəyə icazə verməyən 25 dəqiqəlik 20 sualdan ibarət bölmə, kalkulyatorlara icazə verilən 38 sualdan ibarət 55 dəqiqəlik bölmə vardı. Riyazi sualların növ və tiplərində fərq olmasa da, verilən suallar sualların əhatə dairəsini daraltmaqla dərinləşdirilmişdiş
Riyaziyyat testindən sonra sonuncu hissədə məqalə yazmaq lazımdır. Yeni SAT sistemində yazı bölməsi birbaşa ballara daxil edilməyəcəyi üçün bəzi universitetlər bu balı istəməyə bilir və buna görə də bəzi tələbələrin bu bölməni götürməsinə ehtiyac qalmayacaqdır.
Yazı bölməsində tələbələr artıq şəxsi məqalə ilə öz fikirlərini təqdim etmir, müəllifin müdafiə etdiyi fikirləri və onların təhlilini 700 sözdən ibarət abzas üzərində təqdim edirlər və bu bölmə üçün verilən vaxt 50 dəqiqədir.
Köhnə və Yeni SAT İmtahanında Struktur Dəyişikliklər:
Değişikliklər | Əvvəlki SAT | Yeni SAT (2016 yazı) |
BÖLÜMLƏR | 3 bölüm Riyazi Tənqidi Oxuma Vərdişləri | 2 bölüm Riyazi Sübutlarına Əsaslanan Oxuma və Yazma |
Qiymətləndirmə | Qarışıq bal (600–2400) 3 bölmə balı (200–800) | Yekun bal (400–1600)2 bölmə xalı (200–800)3 test xalı (10–40)7 alt-xal (1–15)2 çapraz-test xalı |
---|---|---|
TEST MÜDDƏTİ (MÜDDƏTSİZ) | 3 saat 45 dakika | 3 saat (İnşa olmadan )3 saat 50 dakika (İnşa ile) |
CEVAP SEÇİMLƏRİ | Suallar 5 bənddən ibarətdir. | Suallar 4 bənddən ibarətdir. |
SƏHV CAVAB CEZASI | Çox seçimli suallarda hər səhv cavab üçün ¼ bal silinir. | Səhv cavablar üçün bal silinmir. |
TEST FORMATI | Sadece kağız ve qələm | Kömpüterlə veya Kağız üzərində imtahan seçimləri mümkündür. |
OXUMA VE YAZMA | İki hissə: Tənqidi Oxuma Bacarıqları Söz cümlə tamamlama sualları ilə yoxlanılır; Məşhur “SAT sözləri” gündəlik həyatda tez-tez istifadə etmədiyimiz sözlərdən ibarətdir.Təsadüfi mövzulardan istifadə etməklə paraqrafa əsaslanan suallar əldə edilir. | İki test: Oxuma testi Yazı və dil testi Cümlə tamamlama sualları yoxdur, çox mənalı sözlər haqqında suallardan ibarətdir. Tarixi və ya elmi sənədləri, qrafikləri, cədvəlləri olan abzasları ehtiva edir. Mürəkkəb struktur və sözlərdən ibarət paraqrafları təşkil edir. Paraqraflara əsaslanan qrammatika və durğu işarələri suallarından ibarətdir. |
RİYAZİYYAT | Arifmetik Cəbr I, Həndəsə Cəbr II-dən ibarətdir. | Praktik çoxmərhələli suallar.Triqonometriya və Kompleks ədədlərdən ibarət yüksək səviyyəli riyaziyyat.Təhlil tələb edən suallar. (4 xal dəyərində); Riyaziyyat bacarıqları (riyaziyyatı ingilis dilinə və ingilis dilini riyaziyyata çevirmək) İnşaat tənlikləri kimi riyazi prinsiplərin altında yatan nəzəriyyələrin dərindən başa düşülməsini yoxlayan suallar. |
KALKULYATORLAR | Kalkulyatorlardan bütün bölmələrdə istifadə etmək olar. | Kalkulyatorlardan yalnız 2 riyaziyyat bölməsində istifadə etmək olar. |
YAZMA | (25 dəqiqə) Şagirdlər şəxsi fikirlərindən istifadə edərək sübutları dəstəkləmək üçün qısa cavablar verirlər. | Məqalə isteğe bağlıdır (50 dəqiqə) Tələbədən öz fikirlərini əsaslar üzərində qura biləcəkləri məqalə yazması xahiş olunur. (600-700 söz) Tələbədən verilən mövzunun müəllifinin öz arqumentlərini necə formalaşdırdığı soruşulacaq; Tələbədən bunu təhlil etməli və inandırıcı şəkildə yazıya köçürməsi gözlənilir. |
Əvvəlki SAT | Yeni SAT | ||||
Verilmiş vaxt (dəqiqə) | Sual Sayı | Verilmiş vaxt (dəqiqə) | Sual sayı | ||
Tənqidi Oxu | 70 | 67 | Oxuma | 65 | 52 |
Yazma | 60 | 49 | Yazma ve Dil | 35 | 44 |
Riyaziyyat | 70 | 54 | Riyaziyyat | 80 | 58 |
Yekun | 200 | 170 | Yekun | 180 | 154 |
Yazma | 25 | 1 | Yazma (istəyə bağlıdır) | 50 | 1 |
SAT İmtahan Bölmələri
Kollec Şurası tərəfindən təşkil edilən SAT testi SAT 1 (Reasoning Test) və SAT 2 (Mövzu Testi) olmaqla iki ayrı imtahandan ibarətdir.
SAT 1 (Reasoning Test)
SAT 1 Reasoning Testi bütün məktəblər və şöbələr üçün məcburidir.
3 saat 45 dəqiqə çəkir və çox seçimli testdir.
Əsasən şagirdin ədədi və şifahi qabiliyyətini ölçür.
3 hissədən ibarətdir: Riyaziyyat (Riyaziyyat – Həndəsə), Tənqidi Oxu (İngilis dili şifahi / tənqidi oxu), Yazı (Bərkişi).
Bəs, oxumaq istədiyiniz bölmə üçün hansı SAT imtahanı tələb olunur? Bu barədə qısaca danışaq.
İlk növbədə, SAT 1 Reasoning Testi bütün məktəblər və şöbələr üçün məcburidir. İkinci hissə, Mövzu Testi isteğe bağlıdır. Buna görə də, hədəflədiyiniz universitetlərin SAT 2 üçün tələb olunub-olunmadığını araşdırmalısınız.
SAT 1. 1-ci hissə, xüsusilə rəqəmsal domeni əhatə edən fəsillər; Statistika, Riyaziyyat, Biokimya, Stomatologiya, Əczaçılıq, Fizioterapiya, Molekulyar Biologiya, Memarlıq, Tibb fakültələri, Kompüter Mühəndisliyi, Sənaye və Biznes sahələrində mühüm rol oynayır.
SAT 2. İkinci hissə şifahi, xarici dil və çəkiləri bərabər olan tələbələrin seçəcəyi hissələri əhatə edir. Arxeologiya və İncəsənət Tarixi, Kulinariya, Mətbuat və Yayım, Coğrafiya, Jurnalistika, Vizual Ünsiyyət Dizaynı, Media və Kommunikasiya Sistemləri, Radio Kino və Televiziya, Reklam, Tarix, Türk Dili və Ədəbiyyatı, Ünsiyyət sahələrində təhsil almaq istəyirsinizsə, SAT 2 Mövzu Testi sizin üçün məcburidir.
ABŞ universitetlərinə müraciət üçün SAT 1 imtahanının hər üç hissəsinin nəticələri nəzərə alındığı halda, Türkiyədəki universitetlərə sənəd qəbulu zamanı yalnız Riyaziyyat və Tənqidi Oxu testlərinin nəticələri nəzərə alınır. Yazı bölməsinin nəticəsi qiymətləndirilmir.
SAT 2 (Mövzu Testi)
1 saatlıq testdir.
Sualların əksəriyyəti çox seçimlidir.
Bu test tələbənin müəyyən bir akademik fənn üzrə biliyini ölçmək məqsədi daşıyır.
SAT 2 imtahanının əsas fənləri ingilis dili, tarix, riyaziyyat, biologiya, kimya, fizika, fransız dili, alman dili, ispan dili, italyan dili, latın dili, yapon dili, çin dilidir.
ABŞ-ın bir çox universiteti SAT testlərindən ən azı birini tələb edir, daha prestijli universitetlər isə hər ikisini tələb edə bilər. Türkiyədəki universitetlər isə xarici tələbə qəbulu zamanı SAT 2 nəticələrini nəzərə almır, SAT 1 -in nəticəsi kifayət edir.
SAT imtahanı nə qədər tez-tez verilir və imtahana necə müraciət etmək olar?
The College Board tərəfindən təşkil edilən SAT imtahanı ABŞ-da ildə 7, digər ölkələrdə isə 6 dəfə keçirilir. İmtahanlar ümumiyyətlə 2 ayda bir keçirilir və imtahanlara müraciət və qeydiyyat müvafiq ölkələrdəki müraciət mərkəzləri vasitəsilə və ya onlayn şəkildə həyata keçirilir. İmtahanda iştirakla bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur.
İmtahan nəticələrinin etibarlılıq müddəti nə qədərdir?
SAT imtahanının nəticələri ABŞ universitetlərinə müraciət müddətində ümumiyyətlə 5 il etibarlıdır. Türkiyədəki universitetlərə sənəd verən əcnəbi tələbələr üçün imtahanın etibarlılıq müddəti 2 ildir.
SAT imtahanına hazırlaşmaq üçün nə etməlisiniz?
İlk növbədə SAT imtahanında uğur qazanmaq üçün yaxşı səviyyədə ingilis dili biliyinə sahib olmalısınız. Odur ki, indiki ingilis dili səviyyəniz kifayət deyilsə və ya imtahan uğurunuzu daha da artırmaq istəyirsinizsə, ingilis dilinizi təkmilləşdirməyə çalışmalısınız. SAT imtahanına hazırlaşmaq üçün bir çox alternativ vardır. Onlayn təlim, sınaq imtahanları, akademik dərsliklər və ya xüsusi kursların köməyi ilə SAT imtahanlarına hazırlaşa bilərsiniz.
STA Mövzu Testi tələbələrin bəzi sahələr üzrə biliklərini yoxlamaq üçün hazırlanmışdır. Bu sahələr; Riyaziyyat hissəsi 60 dəqiqədir və 50 sualdan ibarətdir. Fizika imtahanı 60 dəqiqədir və 75 sualdan ibarətdir. Kimya imtahanı 60 dəqiqədir və 85 sualdan ibarətdir. Biologiya kafedrası Ekoloji Biologiya və Molekulyar Biologiyaya bölünür, hər imtahan 60 dəqiqədir və 80 sualdan ibarətdir. İngilis dili 60 dəqiqədir və 60 sualdan ibarətdir. Tarix Amerika Tarixi və Dünya Tarixinə bölünür. Amerika Tarixi imtahanı 60 dəqiqədir və 90 sualdan ibarətdir. Dünya tarixi imtahanı 60 dəqiqədir və 95 sualdan ibarətdir.
Digər dillər üçün ispan, fransız, alman, latın və s. İmtahanlar 60 dəqiqə davam etsə də, sualların sayı dillərə görə dəyişir. Bəzi dil testlərinə dinləmə bölməsi də daxildir. Sahələrlə bağlı suallara baxdığımızda;
* Uzun paraqraflar üzərində qurulduğunu deyə bilərik.
* Səhvlərə görə bal silinmir və cavablar 4 seçimdir.
* Köhnə SAT imtahanları yalnız yazılı formatda verilirdi, lakin siz yeni SAT imtahanını həm yazılı, həm də rəqəmsal şəkildə verə bilərsiniz.
SAT İmtahanı üçün Tələblər Nələrdir?
SAT imtahanı təhsilini xaricdə davam etdirmək istəyən, xüsusilə ABŞ-da təhsil almaq arzusunda olan, orta məktəb məzunu və ya ümumiyyətlə, orta məktəbin son kursunda oxuyan gənclərin iştirakı ilə keçirilir. Xaricdə təhsil almaq bacarığınızın olub-olmadığını ölçmək üçün nəzərdə tutulan bu imtahan üçün ən mühüm meyar ‘yuxarı-intermediate’ səviyyədə dil biliyinə sahib olmağınız olacaqdır. Əgər bu keyfiyyətlərə sahibsinizsə, imtahanda iştirak etməyiniz üçün heç bir maneə yoxdur və uğur sizinlə olacaqdır. Ərizə mərkəzlərindən və ya onlayn olaraq imtahan ərizənizi və qeydiyyatınızı asanlıqla edə bilərsiniz. Həmçinin imtahanda iştirakla bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur. İl ərzində çox sayda imtahan verərək şansınızı sınaya bilərsiniz.
Ərizələr imtahanın rəsmi saytı olan http://sat.collegeboard.com/home ünvanından onlayn olaraq verilə bilər.
Xaricdə təhsil almaq xəyalınızı və karyera hədəflərinizi həyata keçirə bilməyiniz üçün yüksək SAT imtahan uğurunuzun olması mühüm rol oynayır.
SAT İmtahanını Necə Qiymətləndirilir?
SAT imtahanının qiymətləndirilməsi hər bölmə 800 balla və ümumilikdə 2400 bal olaraq müəyyənləşdirilmişdir. İnşa hissəsi ümumi bala təsir etmir və bu halda imtahan 1600 baldan yuxarı qiymətləndirilir.
Tələbələrin ingilis dilində oxu və yazma, riyaziyyat və kompozisiya bacarıqlarının qiymətləndirildiyi SAT imtahan formatında bir sıra dəyişikliklər baş verib. Tələbələrimizin bu dəyişikliklərdən əvvəlcədən xəbərdar olması və hazırlıq prosesində heç bir problem yaşamaması üçün aşağıdakı bəndləri nəzərdən keçirmələrini şiddətlə tövsiyə edirik.
- Əvvəllər daha qeyri-adi və o qədər də məlum olmayan lüğətə kolleclərdə daha çox verilən və məktəb kurikulumlarında daha tez-tez istifadə edilən sözlərlə yenidən işlənmişdir.
- Bütün imtahanlarda tapılacaq oxu paraqrafları ya başqa ölkələrin varlığını göstərən tapılmış sənədləri dəstəkləyəcək, ya da azadlıq, ədalət, bərabərlik və insan ləyaqəti haqqında məqalələrlə böyük qlobal dünya söhbətlərini dəstəkləməlidir. Bundan əlavə, oxuma və yazma hissələri geniş müxtəlif mənbələrlə daha aydın şəkildə izah ediləcəkdir. (Elm, Sosial Elmlər və s.)
Riyaziyyat hissəsi üç əsas başlığa bölünəcək;
1. Birinci Dərəcə Sualları
2. Qarışıq tənliklər və funksiyalar
3. Nisbət, nisbət, faizlər, mütənasib əsaslandırma
Həmçinin, əvvəlki SAT imtahanında açıq tipli sürətli cavablar əvəzinə, bütün imtahan verənlər təhlil etməzdən əvvəl bir keçid oxuyacaq və öz seçmə esselərini inşa formatında yazacaqlar.
Qiymətləndirmə:
Ümumi İmtahan Balı 400-1600 aralığında olacaq.
Dəlillərə əsaslanan oxuma və yazma bölməsi 200 ilə 800 arasında bal alacaq.
Riyaziyyat bölməsi 200-800 arası bal toplayır.
Tələbələr artıq yeni SAT formatında səhv cavablara görə bal itirməyəcəklər.
Seçmə tərkib hissəsi ayrıca bölmədə olacaq və seçmə olacaq.
SAT İMTAHAN TARİXLƏRİ:
2021-ci ilin ikinci yarısı və 2022-ci ilin birinci yarımilində Dövlət İmtahan Mərkəzində keçiriləcək SAT imtahanlarının tarixləri elan olunmuşdur.
SAT imtahanları ABŞ-ın ETS (Educational Testing Service – Təhsildə Qiymətləndirmə Xidməti) təşkilatının dəstəyi ilə College Board (Ali təhsilə qəbul Şurası) tərəfindən hazırlanır və dünyanın müxtəlif ölkələrində olan test mərkəzlərində keçirilir.
İmtahan tarixləri ilə tanış olun:
- 28 avqust 2021-ci il
- 2 oktyabr 2021-ci il
- 4 dekabr 2021-ci il
- 12 mart 2022-ci il
- 7 may 2022-ci il