Ssuda nədir?
Ssuda kapitalının dövriyyəsinin təmin edilməsi prosesində yaranan münasibətləri, və yaxud da dövriyyənin təşkili formasını ifadə edir. Məlumdur ki, ssuda kapitalı qaytarılmaq, dəyəri ödənilməklə müəyyən müddətə verilən pul vəsaitlərinin məcmusudur. Ssuda kapitalının yaranma mənbələri ilk növbədə müəssisə və təşkilatların və vətəndaşların sərbəst maliyyə ehtiyatı və yığımlarıdır. Müəssisə və təşkilatlar sərbəst maliyyə ehtiyatlarını gəlir əldə etmək şərti ilə faiz almaqla müxtəlif kredit idarələrinə yerləşdirirlər. Bundan əlavə müəssisələrin banklarda olan hesablarına vəsaitlərin daxil olması və ödənilməsi müddətinin üst-üstə düşməməsi bu vəsaitləri kredit resursu kimi istifadə etməyə imkan verir.
Kredit münasibətləri — kreditor və borcalan arasında kreditin verilməsi, istifadəsi və borcun bağlanması ilə bağlı yaranana münasibətlərdir.
Ssudanın (borcun) verilməsi zamanı kreditor və borcalan kredit münasibətlərinə daxil olurlar. Kredit münasibətlərinin obyekti qismində kredit şəkildə təqdim olunan dəyərlər çıxış edir. Bu zaman borc götürülən dəyərlərin mülkiyyəti hüququ özgəninkiləşdirilmiş və borcalan şəxs və ya idarədə qalır. Borc verən kreditorun, bundan ötrü müəyyən vəsaitləri olmalıdır:
Şəxsi yığımları (resurslar);
Cəlb olunmuş vəsait (məsələn, banklarda);
Səfərbər edilmiş resusrslar, qiymətli kağızların səhm bazarında yerləşdirilməsi nəticəsində cəlb edilmiş vəsaitlər:
Kredit növlərini toplamaq çox çətin bir mövzudur. Çünki demək olar ki, hər bir bankın müxtəlif adlar altında müştərilərinə təklif etdiyi kredit növləri var. Digər tərəfdən, ümumi olaraq kreditləri aşağıdakı kimi təsnif edə bilərik:
Müxtəlif keyfiyyətlərə malik kreditlər:
Bu başlıq altında kreditlər ehtiyacı olanlara həm nağd, həm də nağdsız şəkildə verilir. Nağd pul kreditləri isə ehtiyacı olan insanlara verilən pul kreditləridir.Nağdsız kreditlər bankların puldan başqa kredit ərizəçilərinə verdiyi, lakin pulu əvəz edə biləcək girovları ehtiva edən alətlərdir. Nağd pul kreditləri isə ehtiyacı olan insanlara verilən pul kreditləridir.
Ödəmə müddətinə görə dəyişən kreditlər:
Banklar kreditlərini uzatarkən qısa, orta və uzunmüddətli kimi müddətlərdən istifadə edirlər. Qısamüddətli kreditlər ödəniş planı bir ildən az olan kreditlər üçündür. Orta müddətli kreditlər isə 1 ildən 10 ilədək ödəmə qrafiki olan kreditləri təsvir edir. Uzunmüddətli kreditlər 10 il və ya daha çox ödəniş planı olan kreditlər üçün istifadə olunur.
Girov göstərilərək verilən kreditlər:
Bu növ kreditlər kredit tələb edən müştərilərdən bir aktivin girov qoyulmasını tələb edir. Digər tərəfdən, açıq kreditə ehtiyacı olan insanlar bütün mal varlıqları ilə kreditə cavabdehdirlər.
Bankın səlahiyyətlərinə uyğun olaraq verilən kreditlər:
Bəzi kreditlər filialın səlahiyyəti ilə verilə bildiyi halda, bəzi kreditlərin verilməsi səlahiyyəti ümumi müdirliyə aiddir.
Ehtiyac forması olan kreditlər:
Bu kreditlər də üçə bölünür. Ehtiyac qarşılığında verilən kreditlər biznes fəaliyyətini davam etdirmək üçün verilən kreditlər və investisiyaya dəstək kreditləridir.
Ssuda hesabları nədir :
Ssuda hesabları bankın müştərilərə verdiyi kreditlərin uçotu üçün, kredit müqaviləsində nəzərdə tutulduğu hallarda isə, həmçinin kredit vəsaitlərinin istifadəsi və ödənilməsi ilə bağlı bank əməliyyatlarının aparılması üçün açılır.
