Bethoven haqqinda melumat

Bethoven haqqinda melumat Tehsil.com.az saytında təqdim olunur. Bütün zamanların ən məşhur bəstəkarlarından biri olan Lüdviq van Bethovenin demək olar ki, tanımayan yoxdur. Mükəmməl əsərləri günümüzdə də ən çox dinlənən musiqilərdəndir. Musiqiyə olan həvəsi və istedadı ilə klassik musiqinin əfsanəvi adı Bethoven haqqinda melumat ilə gəlin tanış olaq.

Bethoven kimdir? Lüdviq van Bethovenin həyatı…

Lüdviq van Bethoven klassikdən romantik dövrə keçidə böyük töhfə vermiş və bütün dövrlərin ən məşhur və nüfuzlu bəstəkarlarından biri hesab olunur. Alman pianoçu və bəstəkarıdır.  Babasını adını götürən Lüdviq van Bethoven  (1712-1773) Belçikanın Mechelen şəhərində anadan olmuşdur.  20 yaşı olarkən Almaniyanın Bonn şəhərinə köçmüş və sarayın Kapelmeysteri təyin edilib.

Lüdviq van Bethoven 17 dekabr 1770-ci ildə anadan olub və 26 mart 1827-ci ildə vəfat edib. Fidelio, onun 9 simfoniyası, 5 fortepiano konserti, 32 fortepiano sonatası, 16 simli kvarteti və sağlığında yazdığı yeganə opera onun ən məşhur əsərlərindəndir.

Almaniyanın Bonn şəhərində doğulmuşdur. Təhsilini Vyanada məskunlaşan bəstəkar və dirijor Kristian Qotlob Nife ilə davam etdirmişdir. 21 yaşında və orada Cozef Haydn ilə işləmiş və eyni zamanda virtuoz pianoçu kimi şöhrət qazanmışdır. Ölümünə qədər Vyanada yaşayan Bethoven İyirmi yaşının sonlarında eşitmə problemi yaşamağa başlamış və həyatının ikinci yarısında demək olar ki, tamamilə kar olmuşdur. Lakin bu probelm onu musiqidən uzaqlaşdırmadı. O yenə də mötəşəm əsərlərini yaratmağa davam etdi. Təbii ki, bu bacarığı hər kəsi təəccübləndirirdi. 1811-ci ildə, 41 yaşında o, dirijorluğu və ictimai konsertlər verməyi dayandırdı, lakin bəstəkarlığını davam etdirdi. O, həyatının son 15 ilində ən çox bəyənilən əsərlərini bəstələyərək musiqiyə öz töhfəsini vermişdir.

Həyatı

Qeyd etdiyimiz kimi Bethoven babasının adını daşıyır və 20 yaşında Almaniyanın Bonn şəhərinə köçmüşdür. Sarayda bas xoru kimi iş tapdıqdan sonra o, Kapellmeister təyin edilib. 1761-ci ildə sarayına daxil olmuş və Bonn kapellmeysteri təyin edilmişdir. Lüdviqin yeganə övladı İohann van Bethoven (1740–1792) atası ilə Bonn məhkəməsində tenor işləyir, həmçinin klaviatura və skripka dərsləri verir. 1767-ci ildə Johann Heinrich Keverichin (1701-1751) qızı Mariya Magdalena Keverich (1746-1787) ilə evləndi.

Bu evlilikdən sonra doğulan yeddi uşaq doğulmuşdur ki, onlardan ikincisi Bethovendir.  Musiqiçinin əsl doğum günü haqqında dəqiq məlumat olmasa da, onun vəftiz olunduğu tarix kilsə qeydlərində 17 dekabr 1770-ci il kimi qeyd edilmişdir. Bu zaman yeni doğulmuş körpələr doğulduqdan bir gün sonra vəftiz olunur və buna görə də Bethovenin doğum gününü onun ailəsi və müəllimi İohann Albrechtsberger (1736-1809) dekabrın 16-da qeyd edir.

Bethovenin ilk musiqi müəllimi atası olmuşdur. Daha sonra Gilles van den Eeden-dən və ailə dostu Tobias Friedrich Pfaifferdən  dərslər almağa başlamışdır. O, həmçinin Frans Rovantinidən skripka və viola dərsləri alaraq özünü bu sahədə daha da təkmilləşdirmişdir.  5 yaşından başlayaraq çox intensiv şəkildə musiqi dərsləri almağa başlayan balaca Bethoven musiqini hədsiz çox sevirdi. Hətta klaviatura müəllimi Pfayfer onu bəzən dərs vermək üçün gecələr yatağından zorla qaldırırdı. Bethoven ilk ictimai konsertini 1778-ci ildə cəmi yeddi yaşında olarkən verdi. 1779-cu ildə Bethoven ilk bəstəkarlıq dərslərini Christian Gottlob Neefedən almağa başladı. 1783-cü ildə Christian Gottlob Neefenin köməyi ilə Bethoven ilk kompozisiyasını (WoO 63 klaviatura varyasyonları) nəşr etdi, sonra Bethoven Neefenin köməkçisi kimi çalışdı. 1784-cü ildən başlayaraq o, köməkçi kimi ilk pulunu qazanmağa başlayır. İlk üç piano sonatası (Kurfürst) 1783-cü ildə nəşr olundu. Bethovenin bu böyük istedadı arxiyepiskop Maksimilian Fridrix tərəfindən fərq edildi və maddi və mənəvi dəstək oldu.

1787-ci ildən başlayaraq gənc Bethovenin həyatının ağır günləri başlayır. 1787-ci ildə Bethoven Motsartla işləmək ümidi ilə Vyanaya getsə də, anasının xəstələnməsi səbəbindən geri qayıtmalı olur.  Elə həmin il də anasını itirir və atası spirtli içki aludəçisi olur. Nəticədə Bethoven kiçik bacılarının məsuliyyətini öz üzərinə götürməyə məcbur olur və 5 il Bonnda qalmağa qərar verir. Bu zaman Fr.Anz Wegeler ilə tanış olur və onun sayəsində o dövrün görkəmli ailələrindən olan fon Breuninq ailəsi ilə tanış olmaq şansını qazanır. Bethoven tez-tez fon Breuninq ailəsinin evinə baş çəkir və uşaqlarına musiqi dərsləri verir. Bu zaman o, Almaniyanın zadəganlarından olan qraf Ferdinand fon Valdşteynlə tanış olur və ondan maddi yardım alır. Hətta sonralar Bethoven ona sonata yazır. 1789-cu ildə atası alkoqolizm bataqlığına düşən atasının maaşının yarısını özünə ödəmək üçün sənədləri məhkəməyə təqdim etdi. Beləliklə ailəsini dolandırmaq üçün biraz imkanını yaxşılaşdırmağı bacardı. Eyni zamanda o, elit sarayların orkestrlərində viola ifa edərək ailəsinə maddi yardım etməyə davam etdi. Bu yolla Motsartın operaları ilə tanış olur və məşhur fleyta ifaçısı Anton Reycha ilə dostluq etməyə başlayır.

Vyana Karyerası

Vyananın sənətkarın həyatında rolu çox böyük olmuşdur.  Elə ölümünə kimi də burada yaşamışdır. 1792-ci ildə Vyanaya gedən Bethoven məşhur klassik musiqi bəstəkarı Cozef Haydn ilə işləməyə başladıqdan sonra Cozef Haydn tezliklə Bethovenin üstün istedadını kəşf edir və onu hər zaman dəstəkləyir. Qeyd edək ki, Bethoven həmin dövrlərdə  bəstəkar deyil, pianoçu kimi ad çıxarmışdı. Sonralar bəstələri ilə 19-cu əsrin sonlarına qədər yaşamış klassik musiqinin bütün musiqiçilərinə təsir etməyi bacarmışdı.

Bethovenin doqquz simfoniyası, beş fortepiano konserti, bir skripka konserti, fortepiano, skripka və violonçel üçün üçlü konserti, otuz iki piano sonatası və bir çox kamera musiqisi əsərləri var. O, yalnız bir opera, Fidelio bəstələyib. İlk simfoniyasını 1800-cü ildə ifa etmişdi. 3-cü simfoniyası Eroika kimi də tanınsa da,  Avropaya demokratiya gətirdiyi üçün Napoleona həsr edilmişdir. Lakin sonradan Napoleon özünü İmperator elan edəndə bu statusu geri götürmüşdü. Ən diqqətçəkən simfoniyası isə 9-cu simfoniyasıdır ki,  bu gün Avropa Birliyinin himnidir.

Çox vasvası musiqiçi olan Behtoven musiqisi, ifadəliliyi, texnikası çox yüksək səviyyədə idi. Bethoven Haydn və Motsartdan miras aldığı prinsipləri inkişaf etdirdi, daha uzun kompozisiyalar yazdı və daha ehtiraslı, dramatik əsərlər yaradaraq tarixə adını qızıl hərflərlə yazdırmağı bacarmışdır. Xüsusilə Op. Klassik musiqinin Romantik Dövrünü 109 piano sonatası ilə başladı.

Ömrü boyu sağlamlıq problemlərindən əziyyət çəkən Bethoven 1801-ci ildə eşitmə problemi yaşamağa başlayıb və 1817-ci ildə tamamilə kar olub. Bu müddətdən sonra onun karlığı musiqi həyatına heç bir təsir göstərməmişdir. Hətta o, 9-cu simfoniyanı kar ikən bəstələyib.

O, dünya şöhrətli bəstəkar kimi 1827-ci ildə 56 yaşında siroz xəstəliyindən dünyasını dəyişib və onun dəfnində otuz minə yaxın insan iştirak edib.

Lüdviq van Bethovenin doğulduğu ev. Bu gün muzeydir.