Sauna sözünün etimologiyası

Sauna sözü gündəlik həyatda çox istifadə olunan sözlərdən biridir.  Bəs sauna sözünün etimologiyası nədir, sauna sözünün neçə mənası var?  Sauna sözünün mənası aşağıdakı kimidir …

Uzun illər dilimizdə olan və gündəlik həyatda çox işlənən sözlərdən biri olan sauna nə deməkdir?  Sauna sözü kifayət qədər geniş yayıldığı üçün sözün mənasını və mənşəyini bilmək faydalıdır.  Bəs , sauna sözünün etimologiyası , sauna sözünün neçə mənası var?

Sauna  bədəndəki su və toksinlərin tərləmə yolu ilə normaya salınması, dəridəki məsamələrin açılması və dərinin təmizlənməsi kimi öhdəlikləri özündə cəmləşdirən yüksək istilikli otaqlardır.

 Adətən 5-6 nəfərlik otaqlardan ibarətdir.  Əsasən bir çox idman zallarında, hamamlarda və gözəllik mərkəzlərində fəaliyyət göstərir. Həmçinin , bir sıra yaşayış sahələrində də sauna otağı olur. Ənənəvi saunalarda, daxili mühit müəyyən ağac növləri istifadə edilərək hazırlanır və strukturu pillə şəklində oturma yerlərindən ibarət olur. Yüksək istilik şəraitində istifadəçinin rahatlığını maksimallaşdırmaq üçün saunalarda əsasən taxtadan istifadə edilir.Saunada  əsas istilik mənbəyi sauna sobasıdır və adətən otağın orta hissəsində yer alır.

Sauna nə işə yarayır?

Mütəxəssislər sanunanın çəki azalmasındakı rolunu onun başlıca faydalarından biri kimi qeyd edirlər.İçəridəki yüksək hərarət sayəsində əzələlərdə ciddi bir rahatlama yaranır və yorğun bədən bu şəkildə istirahətə gedir.  Qan dövranını tənzimləyir və beləliklə ürək döyüntüsünü tənzimləyir.  Xüsusilə idmandan sonra saunaya girmək çox rahatladır.  Məlumdur ki, müasir həyat insanlarda necə  stress yaradır.

Saunadan kimlər istifadə edə bilməz?

Heç vaxt saunaya girməməli olan insanlar bunlardır :

  Bu insanlar seansdan əvvəl yüksək hərarəti olan xəstələr, damarların genişlənməsi ilə iltihabın yayılma ehtimalı olan iltihablı xəstələr, diaqnozu qoyulmuş, lakin stabilləşməmiş ürək xəstələri, xərçəng, vərəm diaqnozu qoyulmuş xəstələr və  epilepsiya keçirmiş şəxslər.

Sauna ənənəvi və müasir olur. Ənənəvi saunalarda müəyyən ağac növlərindən istifadə edilərək daxili mühit hazırlanır və strukturu pillə şəklində oturma yerlərindən ibarət olur.

Ənənəvi saunalarda soba odun alovu ilə çalışır.

Müasir saunalar isə elektriklə işləyir.

Sobanın üst hissində yerləşən sauna daşları, sobanın qızması vasitəsilə ilə isinir. Zaman-zaman otaqdakı nəmişlik və istilik dərəcəsini artırmaq üçün bu daşların üstünə su tökülərək buxar əldə edilir.

Saunanın tarixi:

Saunanın ümumiyyətlə Finlandiyada icad edildiyi düşünülür.  Bununla belə, finlər bu mövzuda hər şeyi özlərinə etmək  etmək istəmirlər, yalnız layiq olduqları ilə  kifayət edirlər.  Saunanı ilk dəfə kimin tikdiyindən çox, onu bugünkü mədəni həyatın yüksək standartlarına kimin gətirdiyi daha vacibdir.  Finlandiyada sauna yenidən canlanmış və inkişaf etdirilmişdir, çünki fin xalqı meşə və təbiətlə harmoniyada yaşayır və gündəlik həyatlarında saunadan istifadəni heç vaxt dayandırmırlar.

Finlər üçün sauna həmişə vacib olub.  Min ildən artıq tarixə malik olan sauna əvvəllər çimmək üçün yer olsa da, bol su olan yeganə təmiz yer olduğu üçün uşaq dünyaya gətirmək və xəstələrə şəfa vermək üçün də istifadə olunurdu.

 Bu gün Finlandiyada təxminən 2 milyon sauna olduğu təxmin edilir, onlardan 1,2 milyonu şəxsi mənzillərdə, bağ evlərində, otellərdə və ictimai hovuzlarda yerləşir.

Sauna növləri inkişaf etdikcə sauna qızdırıcıları həm texnologiya, həm də model baxımından əhəmiyyətli dəyişikliklərə məruz qalmışdır.  Sauna qızdırıcılarının köhnə modelləri yandırıldıqdan sonra lazımi temperatura çatmaq üçün uzun müddət tələb olunan böyük odun sobaları idi.

Bu gün bir çox sauna qızdırıcısı var, onlar elektrik, qaz, ənənəvi odunla işləyən və ya infraqırmızı qızdırıcılar hesab edilə bilər.  Zavod istehsalı olan sabit istilik modelləri (bu o deməkdir ki, hər zaman yanan soba var) ən çox istifadə olunur, çünki onlar az yer tutur və köhnə növlərə nisbətən bir çox cəhətdən daha rahatdır.

Müasir qızdırıcıların əksəriyyəti istifadənin asanlığı və nisbətən ucuz olması səbəbindən elektrik enerjisindən istifadə edir, baxmayaraq ki, odun qızdırıcıları hələ də üstünlük təşkil edir.  Odunla qızdırılan sauna elektrik saunasından bir qədər fərqli ola bilər.  Taxta sauna son zamanlar çox diqqət çəkir və odunla qızdırılan saunalardan başqa dumanlı saunalar da yenidən canlanır.