İmam adlari. İmamlarimizin adlari. İmamlarin adlari.
Ələvilikdə on iki imamın böyük mənası var və ələvilər ibadətlərində həmişə On iki İmama öz bağlılıqlarını bildirir və yad edirlər. Qısaca desək; on iki imam – bütövlükdə – ələviliyin əsas bünövrəsidir . Bunlardan əlavə Ələvilər on ikinci İmam Mehdinin bir gün gəlib onları xilas edəcəyinə inanırlar.
12 Imamın silsiləsi İslamın sonuncu xəlifəsi Hz. Əli ilə başlayır. O, cəmi 8 yaşı olanda müsəlman olub. Əli, Hz. Əbu Bəkr, Hz. Ömər və Hz. Osmandan sonra 656-cı ildə xəlifə oldu. Onun xilafəti dövründə müsəlmanlar iki yerə bölündü. İlk fitnə olaraq tarixə keçən bu hadisədən sonra Hz. Əlinin nəsli 12 imam sayılırdı.
Şiə məzhəbində mühüm yer tutan on iki imam Əhli-beyt nəslindəndir. 12 İmamdan birincisi Hz. Əli, sonuncusu isə Məhəmməd əl-Mehdi əl-Müntəzardır.
12 imam kimdir?
12 – i cilik adı ilə bilinən 12 İmam Ələvi və Cəfəri tərəfindən qəbul edilmiş bir ardıcıllıqdır. 28 yanvar 661-ci ildə Hz. Əlinin vəfatından sonra böyük oğulları Həsən və Hüseynlə davam etdi.
İmamlarimizin adlari.
Ələvilər, hesab edirlər ki, Hz. Məhəmmədin haqqa doğru yürüşündən sonra müsəlmanlara rəhbərlik etməli olan insanlar Əhli-beyt nəslindən olmalıdırlar. Bunun üçün mənbə kimi Quranın “Azap” surəsinin 33-cü ayəsini göstərirlər. Bu ayə belədir: “Ey Əhli-beyt! Bu ayənin mənası budur ki, Əhli-beyt anadangəlmə pakdır və bu mənada imamət Əhli-beyt nəslinin haqqıdır. Məlum olduğu kimi, Ehlibeyt Peyğəmbərin ailəsidir, onun nəslidir. Peyğəmbərin soyu, yəni Ehlibeyt Hz. Əli vasitəsilə davam edir. Buna görə də rəhbərlik (xilafət) Hz. Əlinin və onun övladlarının haqqı idi. Amma təəssüf ki, Ehlibeytlərin imamı olmaq bir yana qalsın, Ehlibeytlərə qarşı böyük düşmənçilik var idi. Bu düşmənçilik əslində formaca Ehlibeyte idi. Bu düşmənçiliyin əsas hədəfi İslam idi. Çünki bu düşmənçiliyi inkişaf etdirənlər Cahiliyyə dövrünün vəhşi bütpərəstləri idi. Bu düşmənçiliyin nəticələri bu gün də davam edir. Bu bütün nəsli böyük zülmə məruz qaldı. Və on ikinci İmam Mehdidən başqaları da adətən zəhərlənərək şəhid oldular. Heç bir öz əcəli ilə haqqa doğru getməmişdi.
İmamlarin adlari.
- Hz. Əli
- İmam Həsən
- İmam Hüseyn
- Zeynel Abidin
- Məhəmməd Bəkir
- Cafe er Sadik
- Musai Kazım
- Əli Rza
- Məhəmməd Taki
- Əli Nəki
- Həsən Əsgəri
- Məhəmməd Mehdi
12 İmamın Həyatı
1- Hz. Əli:
599-cu il martın 17-də Məkkədə anadan olmuşdur. Hz. Məhəmməd peyğəmbərliyini elan etdikdən sonra İslamı qəbul edən ilk insanlardan biri oldu. Adı Əbu Turab olan Həzrət Əlinin ləqəbi Haydar-ı Kerrardır. “Dönən və vuran şir” mənasını verən bu ləqəb ona döyüşlərdə göstərdiyi böyük şücaətə görə verilib.
2- İmam Həsən
624-cü ildə Məkkədə anadan olan Həsən 2-ci imamdır. Digər adı Şah-i Mərdan olan İmam Həsən, xilafəti boyu Müaviyə ilə mübarizə aparmışdır.
Anası Məhəmməd peyğəmbərin qızı Fatimə Xanımdır. Xalq arasında Zəhra və ya Fatimə Ana kimi tanınır və çox sevilir. İmam Həsən hər cəhətdən üstün şəxsiyyət idi. Hz. Əlinin vəfatından sonra imam oldu və camaat ona tabe oldu. O, o dövrdə Sam valisi ikən müxtəlif hiylələrlə prezidentliyə nail olmuş Müaviyəni məktublar yazaraq islah etməyə çalışsa da, buna nail ola bilmədi. Adamlarının xəyanətinə görə xilafəti ona verməli oldu. Heç bir işə qarışmadan Mədinədə yaşayarkən Müaviyə tərəfindən zəhərləndi. Ölümü: 669 cu il
3- İmam Hüseyn
Hz. Əlinin kiçik oğlu İmam Hüseyn 626-cı ildə Mədinədə anadan olmuşdur. Lain Yezid tərəfindən şəhid edilib.
Atası Həzrət Əli, anası Fatimədir. Onun adını Məhəmməd peyğəmbər qoyub. Həsən və Hüseyn Məhəmməd peyğəmbərin sevimli nəvələrindəndir.
4- Zeynel Abidin
Dördüncü İmam Zeynel Abidin 713-cü il oktyabrın 20-də zəhərlənərək öldürüldü. O, Həzrət Hüseynin oğludur. Anası Şehribanudur. Hüquq sahəsində yazıları olan Zeynel Abidin “Risət-ül Hukuk” adlı əsəri də var.
O, çox bilikli, çox yaxşı xasiyyətli, səbirli və üstün bir insan idi. Ona zülm edənlərə belə yaxşılıq edərdi. Zeynel Abidin Kərbəla fəlakətində olmuşdu və atası Hüseyn xəstəliyinə görə onun döyüşə getməsinə icazə verməmişdi. Onu Kərbəladan Kufəyə, oradan da Sama apardılar. Zəncirə vurulmuş olaraq yezidin hüzuruna gətirdilər. Onu azad etdilər və Mədinəyə qayıtdılar. O, ölənə qədər orada qaldı.
5- Məhəmməd Əl-Baqir
İmam Hüseynin oğlu Məhəmməd əl-Baqir beşinci imamdır.
6- Cafer Es-Sadik
Altıncı imam Cafer Es-Sadik 702-ci ildə Mədinədə anadan olmuşdur. O, həm də Cəfəri məzhəbinin banisidir.
Onun dövründə Əməvilər dövləti dağıdıldı, Bağdadda Abbasilər dövləti quruldu. Cafer Sadik heç bir siyasi hadisəyə qarışmayıb. 765-ci ildə Mədinədə vəfat etdi. Bektaşilərin və ələvilərin Cafer Sadiqə aid edilən məzhəb qaydalarını öyrədən << Buyruk >> adlı kitabı var. O, məzhəb yaratmasa da, ölümündən sonra tərəfdarları onun sözlərinə və əsərlərinə əsaslanaraq Cəfəri məzhəbini qurdular. Anadolu bektaşiləri və ələviləri bir təriqət olaraq caferidir.
7- Musa Əl-Kazım
Musa əl-Kazım 745-799-cu illərdə yaşamışdır. Xeyirxahlığı ilə tanınan yeddinci imam Zeynel Abidin kimi zəhərlənib.İmam Caferin oğludur. Onun ümumi ləqəbi << Ebul Həsən >>. Onun məşhur ləqəbi << Kazım >>. Abbasi hökmdarı Mehdi Musa Kazımı Bağdada gətirib həbs etdirdi. Bir müddət sonra Mədinəyə göndərildi. Harun hökmdar olduqdan sonra onu Bağdada gətirərək şəhid etdi (799).
8- Əli Rza
O, səkkizinci imamdır. Onun imaməti 20 il davam edib .Mədinədə anadan olub. Abbasilərdən Məmun tərəfindən zəhərləndi. Onun məzarı Xorasanın Tus şəhəri yaxınlığındakı kənddədir. O, çox savadlı və ehtiyatlı idi.
9-Məhəmməd Taki
Atası Əli Rıza, anası Sebike Xanımdır. Təvazökarlığı ilə tanınan Məhəmməd Təqi 835-ci ildə Bağdad da vəfat edib. Onun zəhərləndiyi deyilir. O, babası Musa Kazımın yanında dəfn olunub.
10- Əli Naki
Onuncu imamdır. O, imaməti ən uzun (33 il) davam edən imamlardandır. Onun Abbasoğlu Mutemed tərəfindən şəhid edildiyi güman edilir.
11- Həsən Əsgəri
Ləqəbi “Vəkil” olan Həsən Əskəri on birinci imamdır. Atası onuncu imam Nəkidir. Anası Süsən Hatundur. Onun şəxsiyyəti << Əbu Məhəmməd >>, ləqəbi << Əsgərdir >>-dir. Həmçinin << Hadi >> və << Samit >> adlanır. 874-cü ildə Samirədə vəfat etmişdir. O, atasının yanında dəfn olunub.
12- Məhəmməd Mehdi
Həsən Əskərinin oğlu Məhəmməd Mehdi 12-ci və sonuncu imamdır. Atası İmam Əskər, anası Nərcis Hatundur. Adı << Əbul Kasım Muhammed el – Mehdi >>, ləqəbləri << Mehdi >> və << Sahib Zaman >>-dir. O, atasının ölümündən sonra əhalidən gizlədilib. Bu ilk gizlətməyə “Qaybet-i Suğra” (kiçik gizlətmə) deyilir. Bu gizlətmə zamanı ümmətinə elçi olan Əbu Həsən Əli vəfat etdikdə Qeybət-i Kübra (böyük gizlətmə) başladı. Mehdinin başına gələnləri son gizlənmədən sonra anlamaq mümkün olmadı. Bu imamın Məhəmməd peyğəmbərin bir gün zühur edəcəyini bildirdiyi Mehdi olduğuna inanılır. Onun çətin anlarda işə gələcəyi gözlənilir. Nəfəslərdə Mehdiyə çox yer var. Çox vaxt << Sahib Zamanı >> adlandırılır. Belə bir inanc var ki, bəzən İran şahı olacaq və ya başqasının qiyafəsində gələcək.