Namaz nece qilinir
Namaz nece qilinir, şəkillərlə namazın qılınma qaydasını təqdim edirik. Hər bir müsəlman gündə 3 və ya 5 dəfə namaz qılmalıdır. Namazın faydaları olduqca çoxdur. Yaradanla günün müxtəlif saatlarında baş-başa qalıb söhbət etmək, gündəlik olaraq rejimə uyğunlaşmaq, hər gün təmizlənmək, idman hərəkətləri etmək kimi bir çox faydaları vardır.
Sübh namazı 2 rikətdən, məğrib namazı 3 rikətdən, işa, zöhr və əsr namazları isə 4 rikətdən ibarətdir. Zöhr, əsr və işa namazları eyni qaydada qılınır, sadəcə niyyətləri fərqlidir.
Gündəlik namaz beşdir:
1. Səhər gün çıxana kimi qılınan namaz (sübh)
2. Günorta namazı (zöhr)
3. Günorta namazından sonra və hava qaralana qədər qılınan namaz (əsr).
4. Axşam namazı (məğrib)
5. Gecə yarısına kimi qılınan namaz (işa)
Namazların qılınması qaydası
Sübh namazı
1. Niyyət (Niyyət edirəm (məsələn Sübh) namazını qılıram qurbətən iləllah)
2. Təkbir (Allahu əkbər)
3. “Fatihə” sonra “İxlas” surələri
4. Rüku (3 dəfə subhənallah)
5. Qiyam (ayaq üstə və əlləri yanda olmaq deməkdir)
6. Səcdə (3 dəfə subhənallah)
7. Dizi üstə oturmaq
8. Səcdə
9. Dizi üstə oturmaq
10. Qiyam
11. “Fatihə” və “İxlas” surələri
12. Qunut (3 dəfə Əllahummə salli əla muhəmməd və ali muhəmməd)
13. Qiyam
14. Ruku
15. Qiyam
16. Səcdə
17. Dizi üstə oturmaq
18. Səcdə
19. Dizi üstə oturmaq
20. Təşəhhüd
21. Salamlar
Məğrib namazı
1. Niyyət
2. Təkbir
3. “Fatihə” və “İxlas” surələri
4. Rüku
5. Qiyam
6. Səcdə
7. Dizi üstə oturmaq
8. Səcdə
9. Dizi üstə oturmaq
10. Qiyam
11. “Fatihə” və “İxlas” surələri
12. Qunut
13. Qiyam
14. Rüku
15. Qiyam
16. Dizi üstə oturmaq
17. Səcdə
18. Dizi üstə oturmaq
19. Təşəhhüd
20. Qiyam
21. Təsbihətül-ərbəə
22. Rüku
23. Qiyam
24. Səcdə
25. Dizi üstə oturmaq
26. Səcdə
27. Dizi üstə oturmaq
28. Təşəhhüd
29. Salamlar
Zöhr, əsr və işa namazları
1. Niyyət
2. Təkbir
3. “Fatihə” və “İxlas” surələri
4. Rüku
5. Qiyam
6. Səcdə
7. Dizi üstə oturmaq
8. Səcdə
9. Dizi üstə oturmaq
10. Qiyam
11. “Fatihə” və “İxlas” surələri
12. Qunut
13. Qiyam
14. Rüku
15. Qiyam
16. Dizi üstə oturmaq
17. Səcdə
18. Dizi üstə oturmaq
19. Təşəhhüd
20. Qiyam
21. Təsbihətül-ərbəə
22. Rüku
23. Qiyam
24. Səcdə
25. Dizi üstə oturmaq
26. Səcdə
27. Dizi üstə oturmaq
28. Qiyam
29. Təsbihətül-ərbəə
30. Rüku
31. Qiyam
32. Səcdə
33. Dizi üstə oturmaq
34. Səcdə
35. Dizi üstə oturmaq
36. Təşəhhüd
37. Salamlar
Namazın qılınma qaydası 2
Səhər namazının qılınması:
Sübh namazı dörd rükət, iki rükət sünnət və iki rükət vacib olmaqla ibarətdir. Əvvəlcə sünnət edilir.
Belədir: Namazın bütün şərtləri yerinə yetirildikdən sonra qəlb qibləyə dönüb sübh namazının sünnət namazını qılmağa niyyət edir. Dillə yavaş-yavaş deyilir: “Allah rizası üçün sübh namazının sünnət namazını qılmaq niyyətindəyəm”.
Bundan sonra əllər qulaqların səviyyəsinə qaldırılır və baş barmaqlar qulağın yumşaqlığına toxunur. Və ovuclar Kəbəyə baxaraq barmaqlar açılır və Allahu Əkbər deyilərək iftitah təkbirləri deyilir.
Təkbir deyildikdən sonra sağ əllə sol əlin biləyindən tutulur və əllər göbək altına qoyulur. (Qadınlar isə təkbir deyərkən əllərini çiyin səviyyəsinə qaldırıb sinələrinin üstündə qatlayırlar. Sağ əllərini sol əllərinin üzərinə qoyurlar.
Əllər bu şəkildə bağlandıqdan sonra əvvəlcə Sübhanəkə oxunur. Sonra Euzü-Bismillah oxunur, sona qədər Fatihə-i şərifə oxunur və Amin deyilər. Fatihədən sonra əlavə surə oxunur. Beləliklə, namazın qiyam və qiraət sütunları tamamlanır.
Qiraət bitdikdən sonra əllər yanlara buraxılır və şəxs Allahu Əkbər deyər və rükuya qalar. Rükuda əllər barmaqlar açıq vəziyyətdə dizlər tutulur. Arxa və bel düz, yerə paralel olaraq hazırlanır. Ayaqlar da əyilmədən dik saxlanılır. Rükuda ikən üç dəfə “Sübhanə rəbbiyel-əzim” deyilir. (Qadınlar rüku zamanı barmaqlarını açmır, dizlərini tutmurlar; yalnız əllərini dizlərinin üstünə qoyurlar. Bundan əlavə, dizləri dik deyil, əyilmiş vəziyyətdə saxlayırlar. Əyilməyə ehtiyac yoxdur ki, əyilməyə paralel olsunlar. torpaq.)
Sonra Semiallahu limen hamideh deyib rükudan ayağa qalxır. Dayanarkən Rabbenâ lek’l-həmd deyilir.
Sonra Allahu Əkbər deyib səcdəyə qalar. Səcdəyə enərkən əvvəlcə dizlər, sonra isə əllər qoyulur. Baş əllərin arasına qoyulur və alın və burun yerə yapışdırılır. Səcdədə barmaqlar və ayaq barmaqları qibləyə tərəf tutulur. (Qadınlar səcdədə qollarını yanlarına, budlarını qarınlarına yapışdırır, aşağı düşüb yerə yapışırlar.) Səcdədə üç dəfə “Sübhanə rəbbiyə’l-ə’la” deyirlər. Sonra Allahu Əkbər deməklə səcdədən qalxar və bir dəfə Sübhanallah deyəcək qədər oturar. Sonra yenə Allahu Əkbər deməklə eyni şəkildə ikinci səcdə edilir.
İkinci səcdənin təsbehi deyildikdən sonra şəxs Allahu Əkbər deyərək yenidən ayağa qalxır. Beləliklə, birinci rükət başa çatır və ikinci rükət başlayır.
İkinci rükətdə isə yalnız Bismillah, Fatihə və əlavə surə oxunur. Rüku və səcdələri yuxarıda göstərildiyi kimi yerinə yetirin. İkinci səcdədən sonra sol ayaq yerə yayılır və biri onun üzərində oturur. Sağ ayaq barmaqları qibləyə baxaraq içəriyə bükülür. Əllər budlara qoyulur. İki səcdə arasında oturmaq da məhz belədir. (Qadınlar ayaqları sağ tərəfdə oturur). Bu oturuşda əvvəlcə “Təhiyyə” oxunur. Daha sonra salavat və dualar oxunur. Namazlar bitdikdən sonra əvvəlcə sağ tərəfə dönüb salam verin: Əs-salamu aleykum və rəhmətullah. Sonra eyni salam sol tərəfə verilir. Beləliklə, iki rükət sübh namazının sünnəsi tamamlanır. Sübh namazının sünnətinin bütün qiraətləri, təsbihləri və təkbirləri gizli şəkildə edilir.
Sübh namazının fərzi sünnət namazı kimi qılınır. Yalnız ilkin niyyət edərkən “bu günün sübh namazının fərz namazını qılmaq” niyyəti olur. Həmçinin, iqamə niyyətdən əvvəl gətirilir. (Qadınlar iqamə gətirmirlər). Sübh namazının fərzinin qiraətləri də qarşınızda oxuna bilər.
Günorta namazının qılınması:
Zöhr namazı on rükət, dörd rükət sünnə, dörd rükət vacib və iki rükət sonuncu sünnədən ibarətdir. Əvvəlcə sünnət edilir.
Sünnə namazını qılmaq üçün əvvəlcə belə niyyət edilir: “Ya Rəbbim, mən bu günün zöhr namazının sünnət namazını qılmağa niyyət etdim…”
Sonra səhər namazının sünnəsi kimi iki rükət qılınır. İkinci rükətdə oturanda yalnız Təhiyyə oxunur. Salavat və dualar oxunmadan üçüncü rükətə Allahu Əkbər deyərək ayağa qalxır. Üçüncü və dördüncü rükətlər birinci və ikinci rükətlər kimi qılınandan sonra ikinci dəfə oturur. Bu oturuşda təhiyyə ilə yanaşı salavat və dualar oxunur və salam verilir. Beləliklə, günorta sünnəsi tamamlanır. Üçüncü rükətə qalxdıqda Fatihədən əvvəl yalnız Bəsmələ oxunur. Subhanake və euzu oxunmur.
Günortanın fərzi sünnə kimidir. Lakin niyyət edərkən zöhr namazını qılmağa niyyət edilir. Həmçinin üçüncü və dördüncü rükətlərdə yalnız Fatihə oxunur və əlavə surə oxunmur. Təkcə zöhr namazında deyil, bütün fərz namazlarında belədir. İlk iki rükətdə əlavə surə oxunur. Üçüncü və dördüncü rükətlərdə oxunmur.
Günorta namazının son sünnəsi də səhər sünnəsi kimi qılınır. Niyyət edərkən zöhr namazının son sünnətinə niyyət edilir.
Zöhr sünnət və fərz namazlarında qiraət gizli qılınır.
İkindi namazının qılınması:
İkindi namazı dördü sünnət, dördü isə fərz olmaqla səkkiz rükətdən ibarətdir. Əvvəlcə sünnət edilir.
Əvvəlcə “Bugünkü əsr namazının sünnət namazını qılmaq” deməklə niyyət edilir. Sonra zöhr sünnəti namazı kimi qılınır. Lakin ikinci rükətin sonundakı birinci oturuşda zöhr sünnəsində yalnız Təhiyyə, ikindi sünnəsində də salavat oxunur. Dualar oxunmadan, üçüncü rükətə Allahu Əkbər deyərək ayağa qalxır. Üçüncü rükətdə sanki yenidən namaza başlayırmış kimi “Sübhanəkə” oxunur, “Euzu-Bismilə” oxunur, Fatihə və əlavə surə oxunur. Dördüncü rükət zöhr namazı kimi normal qılınır.
İkindi namazının vacib hissəsi əsr namazının vacib hissəsi kimidir. Yalnız niyyətlər fərqlidir. İkindi namazı da zöhr namazı kimi gizli qiraətlə qılınır.
Axşam namazının qılınması:
Məğrib namazı beş rükətdir, üçü vacib, ikisi sünnətdir. Əvvəla, məcbur edilir.
Əvvəlcə axşam fərzinə niyyət etməklə namaza başlanır. İlk iki rükət digər namazların vacib namazları kimi qılındıqdan sonra oturur. Yalnız təhiyyə oxuyub üçüncü rükətə qalxmaq. Üçüncü rükətdə ancaq Fatihə oxuyub rüku və səcdəyə get. Səcdələr tamamlandıqdan sonra ikinci dəfə oturun. Təhiyyə, salavat və dualar oxunur, salam verilir.
Fərz namazından sonra sünnəyə niyyət edilir və səhər sünnəsi kimi iki rükət sünnə qılınır.
Şam namazının fərzi, sübh namazının fərzi kimi ucadan oxumaqla da yerinə yetirilə bilər.
İşa namazının qılınması:
Gecə namazı dördü sünnə, dördü fərz, ikisi sünnə, üçü vitr olmaqla on üç rükətdən ibarətdir.
Gecə namazının sünnəsi, ikindi namazının sünnəsi kimi əvvəlcə niyyət edilməklə yerinə yetirilir. Yəni birinci iclasda Təhiyyədən sonra salavat oxunur.
Gecə namazının fərzi niyyət istisna olmaqla, zöhr və əsr namazlarının fərzi ilə eynidir.
Axırıncı sünnət də axşam sünnəti kimi edilir.
Fərq yalnız niyyətlərdədir.
Vitr namazının qılınması:
Vitr namazı üç rükətdir. Onun icrası aşağıdakı kimidir:
Əvvəlcə niyyət edilir və namaza başlanır. Birinci və ikinci rükətlər məhz səhər sünnəsində qeyd etdiyimiz kimi qılınır. İkinci rükətin sonunda oturub “Təhiyyət”i oxuyur və üçüncü rükət üçün ayağa qalxır. Üçüncü rükətdə Bəsmələ oxunur, Fatihə və əlavə surə oxunur. Bundan sonra rüku üçün əyilmir və əllərinizi qulaqlarınıza qaldırıb təkbir deyirsiniz. Və yenə əllər bağlanır və kunut duaları oxunur. Qunut namazı qılındıqdan sonra rüku və səcdəyə gedir. Səcdədən sonra oturub Təhiyyə, salavat və dua oxunub salam verilir.
- Qunut duasını bilməyən şəxs Rabbenâ atina fi’d-dunya xeyir və fi’l-axirət xeyir və xına əzabe’n-nər ayəsini oxuya bilər. Həmçinin üç dəfə Allahumməğfirli deyə bilər. Üç dəfə “Ya Rəbb” demək də olar.
- Vitr namazı yalnız Ramazan ayında camaatla qılınır. İmam olan şəxs namazı zorla qılır; Qunut gizli oxunur. Ramazandan başqa camaatla vitr qılmaq məkruhdur.
Qunut Duaları
Allahümmə inna neste’inüke ve nestağfirüke ve nestehdike ve nü’minu bike ve netubü ileyke ve netevekkelu aleyke ve nüsni aleyke’l-hayra kullehü neşkürüke ve la nekfürüke ve nahle’u ve netrük men yefcürük.
Allahumme iyyake na’büdü ve lek nusalli ve nescudü ve ileyke nes’a ve nahfidü nercu rahmeteke ve nahsha azabeke inne azabeke bilkuffari mulhik.