Subhanallah menasi
Namaz əsnasında və namazdan sonra edilən təsbihatda Sübhanallah deyilər. Hər gün dualarda təkrarlanan Sübhanallah nə deməkdir? Sübhanallahın mənası və fəziləti nədir?
Subhanallah sözünün mənası
Subhan’Allah (ərəbcə yazılışı: سبحان الله); Çox vaxt dilimizə “Allah ucadır” kimi tərcümə edilən ərəbcə bir ifadədir, türk sintaksisi “Allah Subhandır” mənasını verir. İfadə Sübhan və Allah sözlərindən ibarətdir.
Sübhan/سبحان sözü ərəbcə S-B-H(س ب ح) kökündən yaranmışdır. kök mənası; Üzmək (üstündə, batmadan), irəliyə yuvarlanmaq, tez uzaqlaşmaq, sürətli olmaq deməkdir.
Quranın bir çox ayələrində bu kökdən törəmə bir neçə fərqli mənaya malik sözlər vardır.
Hədislərdə Subhanallah ifadəsi; “Allahı bütün mənfi sifətlərdən uzaq tanımaq” kimi izah edilir.
Əski türkcə tərcümələrdə, məsələn, Qaraxanlı türkcəsində edilən tərcümələrdə Subhanallah ifadəsi; Arıq Allah kimi tərcümə olunur.
Qazax dilində “Pak Allah” kimi tərcümə olunur.
Subhanallah, Allahın kainatı, əməllərini və bütün canlıları yaratması qarşısında qullarda meydana gələn təəccüb və heyrəti ifadə edir. Sübhanallah, Allahın əməl, sifət və şəxsiyyətində hər cür nöqsan və əksikliklərdən uzaq olduğunu bildirir.
Sübhanallah, Allahın bütün nöqsanlardan uzaq olduğunu bilmək və bunu söyləməkdir. Sübhanallah Qurandakı bənzətmələrdən biridir. Allahı təsbih etmək və Allahın bütün nöqsanlardan uzaq olduğunu bilmək və demək vacibdir. Allah bütün əskik şeylərdən tamamilə uzaqdır. Allahın heç nəyə ehtiyacı yoxdur. Allah bütün eyiblərdən uzaqdır.
Subhanallahın Fəziləti və Onun Mənası:
Subhanallahın dilimizdə mənası belədir: Allah bütün naqisliklərdən uzaqdır. Bir hədisdə Həzrət Muhəmməd (s) ilə səhabələri arasında söhbət var. Onlar Allah Rəsuluna (s) şikayət etdilər ki, yoxsul səhabələrdən hər birinin namazı düzgün qıldığı və oruc tutduğu, digər zəngin səhabələrin isə qul azad etmək, sədəqə vermək kimi savablı işlərə nail ola bilməmələridir. Allah Rəsulu (s) digərlərindən öndə olmaq üçün onlara bir şey söyləməyi təklif etdi və onlar da qəbul etdilər. Hər namazdan sonra 33 dəfə Sübhanallah, Allahu Əkbər və Əlhəmdulillah demələrini buyurdu. Bütün bunlarla yanaşı, namazdan sonra bu təsbihi etmək insanı üstün məqama çatdırar. Rəsulullah (s) başqa bir hədisdə “Sübhanallah” deməyin tərəzinin yarısıdır, “Əlhəmullah” deməyin tərəzinin, “Allahu Əkbər” deməyin yerlə göy arasındakı boşluğu doldurduğunu bildirmişdir.
Sübhanallah zikri ilə insan hər cür eyib və nöqsanlardan Allaha sığınır. Allahı zikr etməklə, Allah bəndəsini də xatırlayar. Allah qullarına şah damarlarından daha yaxın olduğunu bildirmişdir. Allah göyləri və yeri yaradandır. Allah bütün məxluqatın yaradıcısıdır. Allahın yaratdıqlarında heç bir əskiklik etməmişdir. Allah mükəmməldir. Sübhanallah deməklə bəndənin bütün bunların şüurunda olduğu üzə çıxır. Allahın razı qalacağı zikr və təsbihlərdən biridir. Allah dərgahında bunu bilən və Sübhanallah deyən qul, savab qazanar.
