Qan artiran qidalar

Qaraciyər və dalağı qan artiran qidalar siyahısında birinci yerə qoymağı tövsiyə edirik.  Anemiyanın ən mühüm səbəbi dəmir çatışmazlığıdır, ona görə də dəmir ehtiyacını ödəyən qidalar qan əmələ gətirir.

Anemiya adətən qan istehsalında rol oynayan dəmir mineralı, vitamin B9 və B12 çatışmazlığından yaranır.  Anemiyaya yaxşı təsir edən qidalar anemiyanın səbəbinə görə dəyişə bilər, lakin ümumiyyətlə, qan azlığı üçün qırmızı qan hüceyrəsi istehsalını dəstəkləyən dəmir, B12 vitamini və fol turşusu ilə zəngin qidalar istehlak edilməlidir.

Dəmir,  qanla birlikdə qanda oksigen daşıyan hemoglobin istehsalını təmin edir.  Hemoqlobin səviyyəsi aşağı düşdükdə iştahsızlıq, baş ağrısı, qəbizlik, hisslərin dəyişməsi və konsentrasiyanın olmaması müşahidə edilə bilər.  Anemiya adətən düzgün qidalanmamadan

qaynaqlanır, bədənin qan istehsalı üçün lazım olan mineralları qəbul etməməsi səbəbindən baş verir.  Bundan əlavə, bəzi xəstəliklər (anemiya, siroz, xərçəng) qırmızı qan hüceyrələrinin sayının azalmasına və ya düşməsinə səbəb ola bilər.  Bu səbəbdən anemiya ciddiyə alınaraq siyahıda yer alır və narahatlığın əsas səbəbi həkim tərəfindən təyin olunar.  Səbəb nə olursa olsun qan azlığı, gündəlik həyatı təsir edən bəzi problemlər (yorğunluq, əzələ zəifliyi, qıcolma, diqqətsizlik…) səbəbiylə qanla bulaşan oksigen çatışmazlığına səbəb ola bilər.

Gündəlik dəmir ehtiyacı kişilər üçün 10 mq, qadınlar üçün isə 18 mq təşkil edir.

Anemiya və dəmir çatışmazlığının simptomları aşağıdakılardır:

• 🔹 qeyri-adi yorğunluq
• 🔹 Solğun dəri və göz qapaqlarının daxili hissəsində rəngsizləşmə
• 🔹 Nəfəs darlığı
• 🔹 Baş ağrısı və başgicəllənmə
• 🔹 ürək döyüntüsü
• 🔹 Quru və zədələnmiş dəri
• 🔹 Bəzən dilin rəngi və kobudluğu hamar və solğun ola bilər.
• 🔹 ayaqlarda narahatlıq
• 🔹 Dırnaqların qırılması və ya deformasiyası
• 🔹 Buz, gil.  Palçıq, toz, yaş torpaq və ya sadəcə torpaq, kömür və s. yemək istəyi.
•  🔹soyuq əllər və ya ayaqlar
• 🔹 tez-tez xəstələnmək
• 🔹 Zəiflik

Qan artiran qidalar siyahısı

1.  Keçiboynuzu bəkməzi
2.  İspanaq
3. Tumlu Qara Kişmiş
4.  Yaşıl Mərci
5.  Kivi
6.  Qırmızı ət
7.  Portağal
8.  Badam
9.  Qaraciyər
10.  Qırmızı çuğundur

Keçiboynuzu bəhməzi:

Keçiboynuzu bəkməzi tərkibindəki dəmir, mineral və vitaminlərin təsiri ilə ən sürətli qan artıran qidalar arasındadır.
Səhər yeməyinizə bir neçə qaşıq keçiboynuzu bəkməzi əlavə etmək həm bədəninizdəki qan sayını artıracaq, həm də sağlamlığınıza töhfə verəcək.
Bəkməz seçərkən diqqət etməli olduğunuz məqam, tərkibində əlavə şəkər olmamasıdır.  Çünki keçiboynuzu tərkibində kifayət qədər şəkər var.

İspanaq :

Dəmirlə zəngin qidalardan biri olan ispanaq ən çox qan əmələ gətirən qidalar arasındadır.
Ürək-damar xəstəlikləri üçün faydalı olsa da, tərkibindəki vitaminlər sayəsində immunitet sistemini gücləndirir.
Ən azı həftədə bir dəfə nahar və ya şam yeməyi üçün ispanaq seçə bilərsiniz. Əlavə etdiyiniz soğan və tomat pastası ilə istifadəsini daha zəngin edə bilərsiniz.

Tumlu Qara Kişmiş:

Hər gün istehlak edilən  qara kişmiş qan durulaşdırıcı təsir göstərir. Halbuki həm enerji anbarıdır, həm də ürək və beyin üçün çox faydalıdır. Şirniyyat istəyəndə istehlak edə, yeməklər arasında seçim edə və ya çərəz boşqabınıza əlavə edə bilərsiniz.

Yaşıl mərci:

Yaşıl mərcidə olan dəmir, maqnezium və sink qırmızı qan hüceyrələrinin əmələ gəlməsində mühüm rol oynayır.  Nəticədə yorğunluq kimi simptomları azaldır. Yaşıl mərcini şorba və ya qaynadıb salatlarda istifadə etmək olar .

Kivi:

Kivinin tərkibindəki A, K, E vitaminləri, kalium və dəmir həm qırmızı qan hüceyrələrini artıracaq, həm də bədəndəki təzyiqinizi tarazlaşdıracaq. Kivini meyvə salatlarınıza əlavə edə və ya desertlərinizdə istifadə edə bilərsiniz.

Qırmızı ət:

Demək olar ki, ən əhəmiyyətli dəmir qaynağı olan qırmızı ət gündəlik həyatda çox istehlak edilməsi lazım olan bir qidadır. Bir çox faydaları ilə yanaşı, qidadan alınan dəmirin həzminə də böyük təsir göstərir.  Bu səbəbdən mümkünsə həftədə 2-3 dəfə istehlak edilməlidir.

Portağal :

C vitamini bədəndə dəmirin udulmasını çox daha sürətli artıracağı üçün bol miqdarda istehlak edilməlidir. Portağal C vitamini ilə zəngin bir meyvə olduğundan həm dəmir nisbətini artıracaq, həm də immunitet sisteminizi gücləndirəcək.

Badam:

Xüsusilə dəriyə qulluqda üstünlük verilən badam tərkibindəki E vitamini ilə məşhurdur. Dəmirin udulmasını artırdığı üçün qan əmələ gətirən qidalar arasındadır. Gündə orta hesabla 4-5 badam yemək qan hüceyrələrini dəstəkləyəcək və dərinizi gözəl edəcək.

Qaraciyər :

Qaraciyərdə olan dəmir və B12 vitamini ilə orqanizmdə hemoglobin nisbətini artırmaqda çox təsirlidir. Üstəlik tərkibindəki A vitamini sayəsində immunitet sisteminizi də gücləndirəcək. Siz mal əti, quzu qaraciyəri və toyuq qaraciyərini seçə və mümkünsə gündəlik yeməklərinizə daxil edə bilərsiniz.

Qırmızı Çuğundur :

Ən çox yeməklərlə birlikdə seçilən qırmızı çuğundur tərkibindəki C vitamini sayəsində dəmirin bədəndə daha çox udulmasını artırır və təzyiqi tarazlaşdırır. Xərçəngə qarşı qoruyucu təsiri ilə yanaşı, təzyiqi salmaq üçün də istifadə olunur.

Qırmızı çuğunduru təkcə turşu kimi deyil, hətta şirəsini içməklə yanaşı cips və salat kimi istifadə edə bilərsiniz.