Swift nədir sualı ABŞ prezidenti Co Baydenin Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı açıqlamasından sonra yenidən gündəmə gəlib. Bu kontekstdə Swift nədir? Nə işə yarayır? Rusiyaya qarşı bu sanksiya tətbiq edilərsə, nə baş verəcək? Kimi sualların cavablarını ətraflı şəkildə təqdim edirik. İndi isə gəlin SWIFT haqqında məlumatları daha ətraflı öyrənək.
Swift, yerli və ya beynəlxalq banklar arasında xarici valyuta köçürə bilən sistemin adıdır. Ümumdünya Banklararası Maliyyə Telekommunikasiya Cəmiyyəti olan Swift ilə bütün dünyada banklar arasında pul köçürmələri həyata keçirilir.
SWIFT KODU NƏ DEMƏKDİR?
Swift kodu ölkədə və ya xaricdəki bütün bank hesablarına xarici valyuta köçürmələri edərkən lazım olan koddur. Ümumdünya Banklararası Maliyyə Telekommunikasiya Assosiasiyası mənasını verən Swift, bankların xarici valyuta köçürmələri üçün üstünlük verdiyi üsuldur. Məlum olduğu kimi, pulun doğru banka və doğru filiala köçürülməsi üçün müəyyən təriflərə ehtiyac vardır. Swift kodu, həmçinin dəqiq köçürməni həyata keçirmək üçün vasitəçi qurumlar, yəni banklar üçün lazım olan bütün məlumatları ehtiva edir. Bu səbəbdən banklar arasında tez-tez mesajlaşma üsulu kimi deyilir. Swift kodu əvvəlcə bankı müəyyən edən 4 rəqəmli hərflə başlayır. Növbəti iki hərf bankın hansı ölkədə yerləşdiyini göstərir. Aşağıdakı 2 və ya 4 rəqəmli kod yerli kodu göstərir. Bununla belə, bəzi ölkələr üçün yerli kod 3 rəqəm kimi də istifadə edilə bilər. Əgər sizdən hər hansı sistemə 11 rəqəmli sürətli kodu daxil etməyiniz istənilsə, “X” simvolundan istifadə edərək çatışmayan nömrələri tamamlaya bilərsiniz.
SWIFT SİSTEMİ NECƏ İŞLƏYİR?
SWIFT üzərindən pul köçürmələri üçün 3 (üç) bank gərəklidir. Hər bir bankın SWIFT kodu məlumatına ehtiyac yaranan əməliyyatda pul ilk olaraq vasitəçi banka traansfer edilir. Bundan sonra vasitəçi bank pulu alıcı banka köçürür və əməliyyatı tamamlayır.
RUSİYAYA SWIFT SANKSİYA TƏTBİQ OLSA NƏ OLACAQ?
SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) 1973-cü ildə 15 ölkədən 239 bankın iştirakı ilə yaradılıb və baş ofisi Belçikada yerləşir.
Əsas məqsədləri maliyyə əməliyyatlarını standartlaşdırmaq və asanlaşdırmaq, xərcləri azaltmaq və əməliyyat risklərini azaltmaq olan SWIFT sistemi daxili və ya beynəlxalq banklararası pul köçürmələrini təmin edir.
200-dən çox ölkənin bankları və maliyyə institutları SWIFT-ə üzv olublar. Bildirilir ki, 2019-cu ilin sonuna üzv bank və ya maliyyə qurumlarının sayı 11 mini keçib. Rusiya Mərkəzi Klirinq Palatasının sədri Eddi Astanin də SWIFT-in 25 nəfərlik idarə heyətindədir.
Ekspertlər qeyd edirlər ki, SWIFT sistemindən qadağa baş verərsə, beynəlxalq ticarət mümkün olmaya bilər.
Rusiya hazırda Almaniyaya 45 milyard, Amerikaya 30 milyard, İngiltərəyə 28 milyard dollar ixrac edir.
Bu səbəbdən ekspertlər bildirirlər ki, Qərbin qarşıdakı dövrdə Rusiyaya qarşı ən böyük sanskiya onu SWIFT sistemindən çıxarmaq ola bilər.
Əgər ki, Rusiya SWIFT-dən çıxarılarsa, bu ölkə üçün çox böyük iqtisadi çöküş gözlənilir deməkdir.
